Kompetencje metropolii są ściśle wpisane w ustawę. Niestety są niewielkie — tak przewodniczący zarządu Górnośląsko–Zagłębiowskiej Metropolii odpowiedział w Radiu Katowice na pytanie o ewentualną pomoc dla Chorzowa w związku zamknięciem tamtejszej estakady. Kazimierz Karolczak zadeklarował jednak wsparcie w zakresie planowania przyszłych rozwiązań. W grę wchodzi również ewentualna pomoc finansowa, jednak środki którymi dysponuje GZM mogą być niewystarczające.
Estakada w Chorzowie została zamknięta w trybie pilnym 2 czerwca po otrzymaniu przez miasto ekspertyzy. Wynikało z niej, że konstrukcja jest w złym stanie technicznym. Temat został poruszony w trakcie ostatnich obrad zgromadzenia GZM. Prezydent Chorzowa Szymon Michałek utrzymał wtedy, że jest za rozbiórką konstrukcji, a nakazane przez nadzór budowlany podparcie estakady jest niemożliwe. Zwrócił się jednocześnie do Górnośląsko–Zagłębiowskiej Metropolii o pomoc w dyskusji nad przyszłym kształtem układu komunikacyjnego w tej części regionu.
— Kompetencje metropolii są ściśle wpisane w ustawę. Niestety są niewielkie. W dużej mierze ograniczają się do transportu publicznego i stąd ta ożywiona dyskusja w ostatnich latach, aby te kompetencje zwiększać — mówił na antenie Radia Katowice Kazimierz Karolczak odpowiadając na pytanie w jaki sposób metropolia może pomóc miastu.
Gość Radia Katowice w rozmowie z Pawłem Nadrowskim podkreślił jednak, że droga ma znaczenie o charakterze metropolitalnym.
— Na pewno w dużej mierze korzystają z niej mieszkańcy metropolii, a nie tylko mieszkańcy Chorzowa. W tym zakresie, jeśli będziemy w stanie wspomóc miasto w planowaniu co dalej, to jesteśmy do dyspozycji. Natomiast bezpośrednio w samej inwestycji być może pomoc finansowa, ale nasze środki budżetowe chyba nie są na tyle duże, żeby ten problem rozwiązać — stwierdził przewodniczący zarządu GZM.
Zdaniem Kazimierza Karolczaka, sytuacja związana z estakadą w Chorzowie pokazuje wyzwania, z którymi borykają się miasta metropolitalne.
— Część z nich ma infrastrukturę o charakterze metropolitalnym. Już dawno powinniśmy sobie poukładać, że takimi rzeczami zajmuje się metropolia. Niestety, to niezwykle trudne przy obecnych zapisach ustawowych — stwierdza gość Radia Katowice.
Na etapie konsultacji międzyresortowych jest nowa ustawa metropolitalna dla województwa pomorskiego. Projekt przewiduje również zmiany w związku metropolitalnym w województwie śląskim. Kazimierz Karolczak ocenił w Radiu Katowice, że zapisy mogłyby wejść w życie od stycznia 2026 roku.
— W konsultacjach jako termin wpisany jest listopad. Od stycznia nowego roku te zapisy mogłyby być wiążące — powiedział przewodniczący zarządu GZM.
Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę, że w trakcie prac nad nowymi zapisami, GZM dopisał swoje bieżące problemy.
— Ta ustawa służy głównie powstaniu nowej metropolii, ale w przepisach końcowych jest pomysł, by rozwiązać część naszych problemów. Nie ma tam jednak żadnych przełomowych dla nas decyzji. Ułatwi nam bieżące funkcjonowanie, będzie łatwiej przejmować pewne zadania gmin. Na pewno nie jest tym, czego osobiście oczekiwałbym od wizji jak ma działać metropolia w przyszłości — stwierdza gość rozgłośni. — Widzimy że coraz więcej miast ma pewne problemy strukturalne, które skłaniają do myślenia co dalej. Są miasta, które rozwijają się dobrze. To Katowice, Gliwice, całkiem dobrze sobie radzi Sosnowiec, który kilka lat temu też miał problemy finansowe. Nie wiemy jednak co z Chorzowem, Mysłowicami i innymi miastami. W tym zakresie metropolia na pewno ma dużo do zrobienia i są duże oczekiwania. Przy każdym większym problemie słyszymy pytanie "co na to metropolia?". Chciałbym dużo, ale niestety niedużo mogę — mówi Kazimierz Karolczak.
W czerwcu nad przyszłością metropolii debatowano w Warszawie. Debata GZM pt. "Czy w Polsce powinno powstać nowe megamiasto?" dotyczyła idei dalszej integracji metropolii w stronę utworzenia jednego miasta.
— Warszawa powstała właśnie w taki sposób. Jest jedyna taka ustawa w Polsce o stołecznym mieście Warszawy. Spowodowała, że 11 gmin zostało włączonych do Warszawy. Te gminy mają swoich burmistrzów. Zakładam, że tutaj nikogo specjalnie nie włączamy, bo żyjemy w jednej metropolii i postuluję powstanie samorządu metropolitalnego — mówił w Radiu Katowice Kazimierz Karolczak.
Przewodniczący zarządu GZM stwierdził, że miasta miałyby nadal swoich prezydentów i rady, które decydowałyby o swoich lokalnych sprawach. W kompetencjach samorządu metropolitalnego mogłyby znaleźć się kwestie dotyczące m.in. estakad, transportu publicznego czy gospodarki odpadami.
— Czyli usługi publiczne, które duszą się w swoich granicach i często są tylko problemem, jeśli nie są rozpatrywane ponadlokalnie — tłumaczył gość rozgłośni.
Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę na zjawisko depopulacji. Przytoczył prognozy z których wynika, że w ciągu najbliższych 30 lat metropolia mogłaby stracić jedną trzecią mieszkańców.
— Niektórzy eksperci mówią, że kiedyś nasze miasta były dużo mniejsze, a przemysł i napływ mieszkańców z innych części Polski spowodował, że są tak duże i być może teraz wracają do swoich pierwotnych kształtów. Przez te kilkadziesiąt lat została jednak zbudowana infrastruktura, która służyła dużemu miastu. Kto ją utrzyma w przyszłych latach? Jedna trzecia mieszkańców mniej to jedna trzecia podatków mniej. To może spowodować, że nie bardzo będzie nas stać na inne rzeczy niż utrzymanie infrastruktury — stwierdza Kazimierz Karolczak.
W piątek rozpocznie się kolejna edycja festiwalu "Kierunek GZM". W ciągu 3 dni zorganizowanych zostanie 198 bezpłatnych wydarzeń.
— To pomysł na poznawanie siebie nawzajem. Uważamy że najlepszym ambasadorem naszych miast w metropolii są mieszkańcy. Jednak często nie wiemy co w naszym najbliższym otoczeniu, w mieście obok, a naprawdę jest wiele rzeczy, które warto poznać. Ten festiwal pomaga to pokazać — mówi Kazimierz Karolczak.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
