Przekazał ją Sejmowi do ponownego rozpatrzenia.
W ocenie Prezydenta, to czy ustawowe kryteria są spełnione, powinno być przedmiotem obiektywnej oceny. Samo bowiem przekonanie zainteresowanej grupy społecznej, że odróżnia się w sposób istotny od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją, jest tutaj niewystarczające. Posłanka Koalicji Obywatelskiej Monika Rosa - nie wyklucza kolejnych działań.
Poseł PiS Bolesław Piecha mówi, że sprawa języka śląskiego jako języka regionalnego to jeszcze kwestia badań.
Andrzej Duda podjął decyzję posiłkując się dostępnymi w sferze publicznej opiniami ekspertów, zwłaszcza językoznawców, wśród których przeważa stanowisko, że gwary śląskie są gwarami języka polskiego, a dialekt śląski, na który się one składają, jest takim samym dialektem języka polskiego, jak np. małopolski, wielkopolski i mazowiecki.
Były wojewoda śląski poseł PIS Jarosław Wieczorek nie jest zaskoczony decyzją prezydenta dotyczącej języka śląskiego. Andrzej Duda odmówił podpisania ustawy. Jak mówi poseł Wieczorek jeden powód dotyczy kwestii kodyfikacji gwary śląskiej, drugi kwestii geopolitycznej.
Europoseł Kohut: weto prezydenta to policzek dla Ślązaczek i Ślązaków
- Decyzja prezydenta Andrzeja Dudy, który zawetował ustawę o uznaniu języka śląskiego za język regionalny to policzek dla Ślązaków i Ślązaczek – ocenił śląski europoseł Łukasz Kohut. Prezydent Duda pokazał Śląskowi czerwoną kartkę - skomentował.
Prezydent zawetował nowelizację ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, która uznaje język śląski za język regionalny. Projekt nowelizacji - autorstwa KO – trafił do Sejmu w styczniu, pod koniec kwietnia Sejm głosami koalicji rządzącej uchwalił nowelę, która następnie została przyjęta przez Senat.
- Andrzej Duda jeszcze raz pokazał, że nie jest prezydentem wszystkich mieszkańców i mieszkanek Polski. Dla niego liczy się wyłącznie zdanie Kaczyńskiego. Prezydent PiS pozostał głuchy na petycję ludzi kultury, czy na apel samorządowców, który zainicjowaliśmy wspólnie z prezydentami siedmiu miast województwa śląskiego - skomentował europoseł Kohut, który przypomniał, że wysiłki na rzecz języka śląskiego rozpoczęli przed laty Kazimierz Kutz i Marek Plura - Decyzja Andrzeja Dudy to policzek dla nas, Ślązaków i Ślązaczek. Prezydent PiS udowodnił, że ma za nic ma tradycję i kulturę ludzi, który także na niego głosowali. To niebywały skandal. To uderzenie w dziedzictwo naszych przodków. To odebranie szansy na pozyskiwanie europejskich funduszy na pielęgnowanie kultury naszego regionu - przekonywał Kohut.
Zaapelował też, by w wyborach do Parlamentu Europejskiego pokazać co myślimy o tej antyśląskiej polityce PiS”. A potem wrócimy i złożymy nowy projekt, którym zajmie się już nowy, demokratyczny prezydent. To nie koniec, to dopiero początek” - zadeklarował Kohut, który w najbliższych eurowyborach wystartuje z listy Koalicji Obywatelskiej.
Prof. Tambor: uzasadnienie prezydenckiego weta jest ubliżające
- Językoznawczyni z Uniwersytetu Śląskiego prof. Jolanta Tambor wyraziła oburzenie, że zawetowanie przez prezydenta ustawy uznającej śląski za język regionalny zostało uzasadnione m.in. wojną hybrydową. Wciskanie tego, co robimy od 20 lat, na takie tory jest dość ubliżające - podkreśliła.
Prezydent Andrzej Duda zawetował nowelizację ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, która uznaje język śląski za język regionalny. W komunikacie na stronie Kancelarii Prezydenta napisano m.in., że podejmując decyzję o wecie, prezydent uznał, że nie została spełniona wynikająca z ustawy przesłanka umożliwiająca uzyskanie przez etnolekt śląski statusu języka regionalnego”.
- Niedające się wykluczyć działania hybrydowe, jakie mogą być podjęte w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, związane z prowadzoną wojną za wschodnią granicą, nakazują szczególną dbałość o zachowanie tożsamości narodowej. Ochronie zachowania tożsamości narodowej służy w szczególności pielęgnowanie języka ojczystego - napisano na stronie Kancelarii.
W rozmowie z PAP prof. Tambor - która przygotowała uzasadnienie projektu ustawy ws. uznania języka śląskiego za język regionalny - powiedziała, że choć spodziewała się weta prezydenta, to jednak jest bardzo zaskoczona treścią uzasadnienia tej decyzji - chodzi o odwołanie się do wojny hybrydowej. Uważam, że uzasadnienie jest żenujące i ubliżające osobom, które tę nowelizację składały. Ja jestem dość mocno oburzona, to szokujące dla mnie, że można coś takiego napisać” - oświadczyła.
- Naprawdę nie do końca rozumiem, co ja mam wspólnego z wojną i co w ogóle Ślązacy mają wspólnego z wojną hybrydową za wschodnią granicą. Wciskanie tego, co robimy od 20 lat, teraz nagle na takie tory jest dość ubliżające - dodała prof. Tambor.
Prof. Jolanta Tambor jest autorką m.in. podręcznika i ćwiczeń do fonetyki i fonologii języka polskiego, dyrektorką Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ, współtwórczynią i kierowniczką Podyplomowych Studiów z Wiedzy o Regionie, przewodniczącą Rady Naukowej Programu Edukacji Regionalnej, wiceprzewodniczącą Rady Języka Śląskiego.
Nowe prawo pozwoliłoby między innymi prowadzić w szkołach zajęcia z języka śląskiego, dofinansowywać działalność organizacji pielęgnujących język śląski, a także montować dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości tam, gdzie śląskiej godki używa ponad 20 procent mieszkańców.
Decyzję prezydenta skomentowali posłowie Koalicji Obywatelskiej. Do sprawy odniósł się między innymi Borys Budka.
- Pan prezydent uderzył dzisiaj w godność Ślązaczek i Ślązaków - mówi posłanka Krystyna Szumilas z Koalicji Obywatelskiej.
Teraz ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych trafi z powrotem do sejmu, który może odrzucić prezydenckie weto większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli tak się nie stanie posłowie Koalicji Obywatelskiej zapowiadają, że kwestia uznania języka śląskiego za język regionalny wróci do sejmu po najbliższych wyborach prezydenckich.
Ruch Autonomii Śląska w wydanym wieczorem oświadczeniu napisał, że prezydenckie weto w praktyce przekreśla szanse na uznanie języka śląskiego za język regionalny przed zmianą na stanowisku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. RAŚ uważa za bezcelowe ponawianie prób uzyskania statusu języka regionalnego. Zdaniem regionalistów kolejna inicjatywa ustawodawcza powinna wiązać się z uznaniem Ślązaków za mniejszość etniczną.
Ruch Autonomii Śląska zaapelował do organizacji regionalnych oraz parlamentarzystów i przedstawicieli samorządu o wspólne działania w celu uzyskania od kandydatów w przyszłorocznych wyborach prezydenckich jednoznacznych deklaracji - czy w przypadku sukcesu wyborczego złożą swój podpis pod stosowaną ustawą. Autonomiści ponowili także apel do samorządowych władz wojewódzkich o utworzenie Instytutu Języka Śląskiego.
O uznanie języka śląskiego za język regionalny apelowało wiele środowisk z naszego regionu w tym radni Katowic, Chorzowa i Bytomia a dziś także zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej metropolii.
Autor: Łukasz Kałuża, Kamil Jasek, Wojciech Kocjan, Piotr Pagieła/PAP/pm/
