Prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników obchodów 37. rocznicy pacyfikacji kopalni "Wujek" podkreślił, że zamordowani górnicy zapisali ważną kartę w historii Polski i są naszymi bohaterami narodowymi. W uroczystości przy pomniku upamiętniającym zabitych górników wzięli udział m.in. premier Mateusz Morawiecki i przewodniczący "Solidarności" Piotr Duda.
Tegoroczne uroczystości zapoczątkowała Msza święta, której przewodniczył metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc, a homilię wygłosił katowicki biskup pomocniczy Grzegorz Olszowski. Potem uczestnicy przeszli pod Krzyż-Pomnik Górników przy Kopalni "Wujek", gdzie złożyli wieńce i kwiaty, a także uczestniczyli w apelu poległych.
Niepodległość to dar, ale i zadanie - mówił w homilii podczas mszy biskup pomocniczy diecezji katowickiej Grzegorz Olszowski. Nabożeństwo odbyło się w Kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Biskup Olszowski docenił w kazaniu ofiarę, jaką ponieśli górnicy z Wujka.
Biskup Olszowski dodał, że za niepodległość trzeba nie tylko dziękować, ale też należy się o nią troszczyć. By nie dochodziło więcej do takich zdarzeń jak przed 37 laty, potrzeba wolności wewnętrznej, nie można być zniewolonym zło - dodał duchowny. W mszy wziął udział także premier Mateusz Morawiecki.
Premier Mateusz Morawiecki wskazał w swoim przemówieniu na konieczność troski o pamięć historyczną. Wyraził nadzieję, że pamięć o bohaterskich górnikach będzie wyrażona także nadaniem ich patronatu ulicom w polskich miastach. Mateusz Morawiecki mówił, że nie można zapomnieć o czynach i bohaterstwie strajkujących w Katowicach górników, bo miały one wpływ na przyszłość Polski:
Premier dodał, że strajkującym z "Wujka" zawdzięczamy, że "droga do wolności była kontynuowana, mimo panującej nocy stanu wojennego". "Tamte czasy potwierdzały, że dla Polaków walka o wolność i niepodległość jest godna najwyższej ofiary z życia" - mówił Mateusz Morawiecki. Podkreślił, że dla niego osobiście w latach 80. ofiara górników z kopalni "Wujek" była "wielką latarnią wolności".
Premier dodał, że strajk na kopalni Wujek miał dla niego także osobisty wymiar.
Prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników obchodów rocznicy pacyfikacji kopalni "Wujek" podkreślił, że zamordowani górnicy zapisali ważną i bohaterską kartę w historii naszego kraju. List w czasie uroczystości w Katowicach odczytał minister Andrzej Dera. Prezydent zaznaczył, że górnicy, którzy zostali zamordowani przez ZOMO, dobrze przysłużyli się sprawie polskiej niepodległości:
Przewodniczący NSZZ "Solidarność" Piotr Duda podkreślił, że pamięć historyczna to DNA Polaków a bez niej - jak mówił - nie ma przyszłości. Szef "Solidarności" przypomniał też słowa błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki, który mówił, że przemoc to nie oznaka siły, lecz słabości. I - jak zaznaczył - tę słabość pokazali mordercy górników w kopalni "Wujek" i ich zleceniodawcy. Dodał, że górnicy w "Wujku" bronili swojego skrawka wolności - wolności pracowniczej, ale robili to dążąc także do wolności dla całej ojczyzny. "Człowieka można przemocą ugiąć, ale nie można go zniewolić. I nigdy górników z "Wujka" nie zniewolili" - podsumował.
Piotr Duda mówił również o długim oczekiwaniu na sprawiedliwość i braku pełnego rozliczenia tych, którzy zabili górników oraz zleceniodawców pacyfikacji. "To, co zobaczyliśmy w tym roku, jeżeli chodzi o wymiar sprawiedliwości daje nam odpowiedź - musimy z tego miejsca głośno mówić o dekomunizacji sądów na każdym szczeblu" - wezwał szef "Solidarności". Jak podkreślał, jest hańbą i wstydem dla włodarzy Warszawy, że dla górników z "Wujka" nie ma miejsca w przestrzeni publicznej stolicy. "Ale najważniejsze, że to miejsce było, jest i będzie dla górników z 'Wujka' w naszych sercach. Niezależnie od tego jakie będą wyroki sądów, jakie będą uchwały radnych, jakie będą decyzje włodarzy miast. Cześć i chwała bohaterom!" - zakończył Piotr Duda.
Pamięć o wydarzeniach sprzed 37 lat musi przetrwać – podkreślił Krzysztof Pluszczyk, szef Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK. Był jednym z uczestników strajku w kopalni Wujek. Wujek.Mimo lat, emocje wciąż są żywe – dodaje Krzysztof Pluszczyk.
Także wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski zaznacza, że gdyby nie bohaterska postawa górników, Polska nie doszłaby do obecnego etapu.
W obchodach oprócz działaczy Solidarności, władz miasta i województwa oraz parlamentarzystów, wzięły udział także rodziny pomordowanych górników. Nie zabrakło również licznie zgromadzonych mieszkańców.
Po części oficjalnej rodziny ofiar spotkały się tradycyjnie już na spotkaniu opłatkowym.
Pacyfikacja kopalni "Wujek"
Protest w katowickiej kopalni rozpoczął się na wieść o aresztowaniu w nocy z 12 a 13 grudnia 1981 roku Jana Ludwiczaka, przewodniczącego Solidarności w "Wujku". Stan wojenny i docierające informacje o brutalnych pacyfikacjach innych kopalni, skłoniły górników do stawienia oporu. Po trzech dniach strajku, 16 grudnia, komunistyczne władze wysłały milicję i wojsko, wyposażone w czołgi i broń ostrą, aby stłumić strajk przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. Zginęło 9 górników. Ich pamięć jest czczona każdego roku 16 grudnia w obchodach organizowanych przy kopalni "Wujek".
Dopiero w 1991 roku rozpoczęły się procesy plutonu specjalnego ZOMO, które krwawo spacyfikowało katowickich górników i z przerwami trwały do 2008 roku. Byli zomowcy zostali skazani na kary od 2,5 roku do 11 lat więzienia. Największą karę otrzymał dowódca plutonu Romuald Cieślak, jednak po apelacji zmniejszono ją do 6 lat. Z kolei pozostałym kary zwiększono do 3,5 oraz 4 lat. W 2009 roku Sąd Najwyższy potwierdził wyroki sądów niższych instancji. Odpowiedzialni za wprowadzenie stanu wojennego generałowie: Wojciech Jaruzelski i Czesław Kiszczak - obciążani za śmierć górników z Wujka - nigdy nie zostali skazani. Dwa lata temu Sejm przyjął uchwałę w sprawie 35. rocznicy pacyfikacji kopalni "Wujek", w której posłowie złożyli hołd poległym górnikom i wszystkim ofiarom stanu wojennego.
Autor: Joanna Opas/iar/ml/
