Radio Katowice
Radio Katowice / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Ekspert radzi: jak zaplanować urlop?
31.05.2023
10:28:00

fot. Gabriela Kaczyńska/Radio Katowice

Nie od dziś wiadomo, że solidny odpoczynek służy efektywnej pracy. 

Okazuje się, że zanim przejdziemy do planowania urlopu, powinniśmy wziąć pod uwagę kilka ważnych kwestii, tym bardziej, że od 23 kwietnia obowiązują zmiany w Kodeksie pracy. O czym powinniśmy wiedzieć planując tegoroczny urlop? Z ekspertem, prawnikiem, doktorem Błażejem Mądrzyckim, wykładowcą prawa na Uniwersytecie Śląskim, wiceprzewodniczącym OPZZ, rozmawia Anetta Chlebica.



Jakie nowe uprawnienia pojawiły się po zmianie przepisów Kodeksu pracy? Czy ustalając termin w planie urlopów możemy go później zmienić? Czy pracodawca może nam przerwać wakacyjny wyjazd? Czy możemy dzielić przysługujący nam urlop? – wyjaśnia prawnik, doktor Błażej Mądrzycki.
Urlop opiekuńczy

Pracownikowi przysługuje czas wolny, w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym, który kwalifikujemy jako urlop opiekuńczy nad osobą, która pozostaje z nami we wspólnym gospodarstwie domowym (na przykład dziecko czy rodzice). Taki urlop jest bezpłatny, czyli mamy usprawiedliwioną nieobecność w pracy, ale nie otrzymujemy wynagrodzenia. Urlop udzielany jest na wniosek pracownika. Każdorazowo musi być on złożony w takiej formie żeby była skuteczna i czytelna dla pracodawcy, i dla pracownika. Proszę pamiętać, że to jest zawsze nieobecność w pracy. Przysługuje nam 5 dni i decyzją pracownika jest w jaki sposób one zostaną rozdzielone, razem czy na pojedyncze dni.

Zwolnienie z powodu siły wyższej a urlop na żądanie

Siła wyższa, czyli zdarzenie nadzwyczajne, które pojawia się w naszym życiu. Ustawodawca dopuszcza zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (nie musi to być cały pełny dzień), z powodu działania siły wyższej, czyli w pilnych sprawach w sferze prywatnej pracownika. W okresie tego zwolnienia pracownikowi przysługuje 50% wynagrodzenia. Zwolnienie z powodu siły wyższej jest czym innym niż urlop na żądanie. Urlop na żądanie pochodzi z puli urlopu wypoczynkowego, stąd przysługujące nam 4 dni nie są dodatkiem do 20 czy 26 dni, bo takie parametry urlopu wypoczynkowego mamy w Kodeksie pracy. Te 4 dni odejmowane są z tej puli i to jest urlop na żądanie, który należy rozumieć jako urlop nieplanowany. To pojęcie często wprowadza wśród pracowników chaos, że kiedy zażądam, to na pewno udzielą mi urlop. To nie jest prawda. To jest urlop niezaplanowany, o który ja mogę zawnioskować do pracodawcy, on powinien mi go udzielić, ale jeżeli są okoliczności które uniemożliwiają mu udzielenie takiego urlopu (bo zaburzyłoby to normalne funkcjonowanie zakładu pracy), to może tego odmówić. Natomiast to zwolnienie, dodatkowe, 2 dni albo 16 godzin, to jest siła wyższa, która nie będzie weryfikowana. Składam ten wniosek i korzystam z tego czasu wolnego.

Plan urlopów 

Co do zasady plan urlopów jest obowiązkowy. Jeżeli nie ma zakładowej organizacji związkowej, bądź ta organizacja wyrazi zgodę na to żeby takiego planu urlopowego nie było, to może go nie być. Plan urlopów stwarza nam pewną przewidywalność. Wchodząc w stosunek pracy trzeba mieć świadomość tego, że gdy pracodawca organizuje proces pracy, to optymalizuje go biorąc pod uwagę jaką ma grupę pracowników i ile ma czasu do zagospodarowania. Jeżeli w którymś momencie któryś z pracowników wypada, to może powodować problem. W związku z tym urlop musi być uzgodniony z pracodawcą i ostateczna decyzja dotycząca urlopu pozostaje po stronie pracodawcy. Jeśli mamy wpisany termin urlopu, to nie oznacza, że on jest nienaruszalny. To jest plan ale za każdym razem musi być wniosek urlopowy, który będzie potwierdzał realizację tego uprawnienia. Plan urlopów nie oznacza, że my nie będziemy mogli przenieść tego uprawnienia urlopowego na inny termin. Pracodawca ma jednak prawo odmówić. Urlop to jest bardzo ważne uprawnienie dla pracownika, ale trzeba mieć świadomość, że to uprawnienie wpisuje się w pewną społeczność zakładu pracy.

Odwołanie z urlopu

Odwołanie z urlopu jest możliwe w nadzwyczajnej okoliczności, która była nieznana gdy pracodawca udzielał urlopu. Przysługuje nam zadośćuczynienie za zepsute wakacje i powrót, ale nie za dokonanie jakiś związanych z tym szczególnych zakupów, jak na przykład stroje kąpielowe.

Dzielenie urlopu

20 i 26 dni urlopu, jakie mamy w Kodeksie pracy, możemy wykorzystać jednorazowo lub podzielić na części. Wniosek urlopowy składa pracownik i to on decyduje ile tego urlopu ma być, ale z przepisu wynika, że jedna część nie powinna być krótsza niż 14 dni.



Radio Katowice / Audycje / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
 
 
 
 


Każdemu damy radę to program, w którym specjaliści z różnych dziedzin podpowiadają, jak rozwiązywać problemy związane z przepisami, pracą, domem i rodziną.

Jakie mamy prawa i jakie obowiązki? Jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych? Jak rozsądnie wydawać pieniądze i nie dać się oszukać? Jak dbać o samochód, ogródek i domowe zwierzęta?

Proste i przystępne odpowiedzi na te i inne pytania w Polskim Radiu Katowice.

Można także do nas pisać: damyrade@radio.katowice.pl.

Zobacz także Każdemu damy radę - magazyn poradniczy

Autopromocja
Kontakt

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach
Radio Katowice SPÓŁKA AKCYJNA w likwidacji
ul. Ligonia 29, 40-036 Katowice
tel. +48 32 2005 400, fax +48 32 2005 581
e-mail: sekretariat@radio.katowice.pl
NIP 634-00-20-312
konto: ING BSK SA O/Katowice
IBAN: PL 57 1050 1214 1000 0007 0006 0692
Kod BIC (Swift): INGBPLPW
Redaguje zespół: Redakcja Nowych Mediów
tel. +48 32 2005 525, +48 32 2005 487
e-mail: radio@radio.katowice.pl

Copyright © by Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice SA