Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia od wtorku będzie liczyć samochody zaparkowane w śródmieściach Bytomia, Chorzowa, Gliwic, Rudy Śląskiej i Tarnowskich Gór.
Wyniki posłużą do diagnozy sytuacji parkingowej i opracowania sposobów na złagodzenie problemów w tym obszarze. Pod koniec października zaprezentowano, jak będzie wyglądał rower metropolitalny, ale systemu wciąż nie uruchomiono. Wykonawca ma na to 4 miesiące od podpisania umowy. Czy z największego w Polsce systemu miejskich wypożyczalni rowerów skorzystamy wiosną? Z przewodniczącym GZM-u Kazimierzem Karolczakiem rozmawia Łukasz Łaskawiec.
Poniedziałkowym gościem Radia Katowice jest przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Kazimierz Karolczak. Dzień dobry.
Dzień dobry. Witam wszystkich.
Panie przewodniczący dziś odbędą się inauguracyjne posiedzenia Sejmu i Senatu nowej kadencji. Czego oczekuje pan od parlamentarzystów?
Jako przedstawiciel samorządu oczekuję zrozumienia problemów samorządu i odejścia od modelu centralizacji państwa na rzecz decentralizacji, na rzecz wspierania samorządu. Mieliśmy wrażenie w ostatnich latach, że to może być koniec samorządu. To były bardzo trudne czasy. Polski Ład, wszystkie rozwiązania które były wdrażane, w jakiś sposób niestety tę sytuację samorządu drastycznie pogarszały. Oby ten kierunek się odwrócił. Na to liczę i mam nadzieję, że to będzie możliwe.
A czy są jakieś kompetencje, które Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i w ogóle samorządy chciałby teraz przejąć?
Jako Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia od długiego czasu, doskonale wszyscy wiemy, że nasz taki projekt, który chcieliśmy zrealizować od samego początku, czyli budowę instalacji termicznego przetwarzania odpadów komunalnych, to jest coś czego nie udało nam się zrobić a jest ona bardzo potrzebna. W tej chwili trochę szukamy naokoło rozwiązań, budujemy grupę zakupową, próbujemy w tym kierunku cokolwiek zrobić, ale jest to bardzo trudne. Mam nadzieję, że to będzie jedna z pierwszych rzeczy, którą uda się poprawić, jeśli będzie to zrozumienie dla samorządu i dla potrzeb metropolii. Na pewno na bazie naszych doświadczeń odbędzie się dyskusja o metropoliach. W Sejmie poprzedniej kadencji, wczoraj się kończącej, w zamrażarce sejmowej trzy projekty ustaw metropolitalnych leżały. Dzisiaj jestem umówiony z kolegami z innych metropolii na taką dyskusję, na takie ostatnie szlify tych propozycji ustaw metropolitalnych, by spróbować jeszcze raz je złożyć i jeszcze raz apelować o to by wzmacniać samorządy i dawać szansę metropoliom by mogły realizować te możliwości, które przed nimi stoją.
Czyli są to dopracowane projekty, które już wcześniej zgłoszono?
Dokładnie tak.
Panie przewodniczący wspomniał już pan o spalarni odpadów więc przejdźmy może do tej kwestii. Metropolia zapowiadała powstanie tej spalarni już dawno. W marcu podjęto uchwałę w sprawie udzielenia pomocy finansowej gminom na budowę mniejszych instalacji termicznego przekształcenia odpadów komunalnych. W planach zamiast jednej, dużej instalacji jest budowa właśnie kilku. Kiedy powstaną?
Zależy nam na tym żeby te instalacje były jak najbliżej mieszkańców, żeby mieszkańcy mieli poczucie, że jeżeli taka instalacje powstaje to ona powstaje na ich rzecz a nie są przywożone odpady z innych województw czy nawet spoza granic kraju. Stąd doszliśmy do wniosku, że te instalacje będą mniejsze. Ta grupa zakupowa, którą dzisiaj tworzymy, czyli my wspieramy samorządy by mogły zapłacić za przygotowania dokumentów wykonawczych, my jesteśmy dopiero w trakcie ich zamawiania, tak więc jest to proces jeszcze przed nami dosyć spory. Dat nie odważę się w tej chwili w jakiś sposób deklarować, ale to jest proces kilkuletni, tak więc nie wcześniej niż za 3-4 lata przysłowiowa łopata pod takie inwestycje mogłaby być wbita w ziemię.
Z pewnością po drodze będą jeszcze protesty mieszkańców. Da się ich przekonać do tego, że takie instalacje są bezpieczne?
Jak przykłady pokazują ta dyskusja zawsze jest bardzo trudna, ale jeżeli jest dobrze prowadzona, rzeczowa i to miejsce jest dobrze wybrane, to takie instalacje powstają. Ostatnio maiłem okazję zwiedzać instalację w Olsztynie. Bardzo duża instalacja ale budowana na rzecz mieszkańców Olsztyna i okolicznych gmin, i ten argument że to jest taka instalacja, która służy przede wszystkim mieszkańcom a nie jakimś biznesom które nie wiadomo w jaki sposób są realizowane, to jest taki argument który trafia do mieszkańców. Wiedzą, że każdy z nas przecież co 2-3 dni te śmieci spod blatu wyciąga i coś z nimi trzeba robić. Jeżeli jeszcze za tym pójdzie tańsza energia elektryczna, tańsze ciepło, bo przecież w instalacji termicznego przetwarzania odpadów o to chodzi, że te odpady zamieniają się po prostu w energię i jeżeli za tym pójdą te tańsze nośniki energii, to w tym momencie ta dyskusja jest zupełnie inna.
Panie przewodniczący to teraz porozmawiajmy o innej kwestii ważnej dla mieszkańców. Od jutra Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia będzie liczyć samochody zaparkowane w śródmieściach: Bytomia, Chorzowa, Gliwic, Rudy Śląskiej i Tarnowskich Gór. Badania potrwają do początku grudnia. Jakie dane są zbierane i w jakim celu? Jak będą wykorzystane?
Myślę, że większość z nas sobie zdaje sprawę, że niestety centra naszych miast nie są z gumy, że często jest tak że coraz więcej osób do danego centrum miasta przyjeżdża, zostawia samochód na 8 godzin, później wyjeżdża. Mieszkańcy tych miejsc mają bardzo duże problemy z zaparkowaniem. Każdy, dosłownie każdy centymetr wolny powierzchni jest zawłaszczony przez te samochody. Często nawet nie ma jak poruszać się pieszym po chodnikach bo one są zawalone. Podglądając, jak sobie z tym poradzono na Zachodzie, chcemy również przede wszystkim policzyć te samochody, skąd przyjeżdżają, w jakie miejsca, użytkownicy których miejsc korzystają z tych samochodów, po to żeby spróbować zaplanować jakieś dobre, sensowne zmiany również z mieszkańcami. Obserwujemy to co się dzieje przy okazji rozszerzenia strefy płatnego parkowania w Katowicach. Wcześniej mieliśmy taką metropolitalną szkołę prototypowania jeśli chodzi o parkowanie w Tychach, tak więc suma tych doświadczeń mam nadzieję, że pozwoli wprowadzić dobre rozwiązania dla pozostałych gmin, które są zainteresowane żeby ucywilizować miasto i oddać je mieszkańcom.
A GZM przygotowuje się do uruchomienia strefy czystego transportu? Coś na wzór Krakowa, tam od lipca przyszłego roku będzie obowiązywać?
Kraków był bardzo odważny, ponieważ przepisy na bazie których wdrożono tę strefę czystego transportu były bardzo niedopracowane. W tej chwili one są już po nowelizacji. Pierwszym miastem, który o tym bardzo mocno myśli -we współpracy z nami-, ma pomysł by to zrobić, to jest miasto Gliwice. Jeżeli wszystko pójdzie dobrze to chcielibyśmy taką strefę uruchomić po to żeby też zebrać pewne doświadczenia. Tak jak powiedziałem, naprawdę nie musimy wymyślać na nowo koła tylko szukać przykładów wdrożeń w innych krajach Europy gdzie to się sprawdziło, gdzie po pewnym czasie po wdrożeniu takich stref i powietrze było czystsze, i miasto było bardziej przyjazne mieszkańcom, i myślę że warto to robić. Niestety statystyki naszych miast pokazują, że królujemy jeśli chodzi o liczbę posiadanych samochodów na liczbę tysiąca mieszkańców. Nie chcę porównywać się z najlepszymi bo Berlin, Wiedeń to jest niecałe trzysta samochodów na tysiąc mieszkańców. U nas jest powyżej siedmiuset a są miasta, że jest ich więcej niż mieszkańców.
Niektórzy mają po trzy auta.
Tak to prawda cała rodzina a oprócz tego jeszcze sportowe w garażu.
Panie przewodniczący przerzucamy się na rower. Zostawiamy już samochody. Pod koniec października zaprezentowano rower metropolitalny, sam pojazd. Wiemy już jak będzie wyglądał, ale systemu wciąż nie uruchomiono. Wykonawca ma na to cztery miesiące od podpisania umowy, czyli rozumiem że w marcu wsiądziemy na rower metropolitalny. Będzie ich kilka tysięcy.
Podpisaliśmy umowę z Next Bikem, która zakłada właśnie że za cztery miesiące zostanie wdrożony pierwszy etap, czyli 1260 rowerów w ośmiu miastach. To są te wszystkie miasta które do tej pory miały rowery swoje miejskie. Zastąpi je rower metropolitalny. Jak pan zauważył wiemy jak on wygląda. Jest to rower żółty, nawiązuje do całego systemu transportu GZM, który został wdrożony. Użytkownicy tego roweru, mam nadzieję będą mogli go użytkować jako pełnoprawny środek transportu, zwłaszcza tzw. tej ostatniej mili kiedy z autobusu czy z centrum przesiadkowego chcemy dotrzeć do domu czy do miejsca pracy. W związku z tym w taryfie, ten rower dla tych mieszkańców, 30 minut dziennie będzie bezpłatny. Docelowo to jest 7 tysięcy rowerów, 31 miast. Największy tego typu system w Polsce i jeden z trzech największych w całej Europie, tak więc jest to duże wyzwanie. Mam nadzieję że problemy -ponieważ praktycznie dwa lata trwał przetarg, jeszcze wcześniej przygotowania do tego wdrożenia, pięć odwołań do Krajowej Izby Odwoławczej-, jak w każdym dużym projekcie, to one już miały miejsce. Teraz już wszystko pójdzie z górki z łatwością roweru.
Moim i państwa gościem w Radiu Katowice był dziś przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Kazimierz Karolczak. Dziękuję za spotkanie.
Dziękuję bardzo.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
