35 lat temu wprowadzono stan wojenny na terenie całej Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Na ulicach pojawiły się czołgi, wyłączono komunikację telefoniczną oraz zmilitaryzowano wiele instytucji.
Nie inaczej było w Katowicach. Mieszkańcy regionu tak wspominają 13 grudnia 1981 roku.
Podczas stanu wojennego z rąk milicji i SB zginęło kilkadziesiąt osób. Zniesiono go w 1983 roku.
13 grudnia 2016 r., w 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, najbardziej charakterystyczny budynek w Katowicach będzie podświetlony w biało-czerwonych barwach. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach pragnie w ten sposób przypomnieć mieszkańcom Śląska o tragicznych wydarzeniach z 13 grudnia 1981 r.
Katowice, jako miejsce największej zbrodni stanu wojennego – masakry w kopalni "Wujek", gości 13-14 grudnia prelegentów z całego kraju na konferencji zatytułowanej "Zbrodnie stanu wojennego. Aspekty prawne". Jej podstawowym celem będzie prezentacja wkładu pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej w ściganie zbrodni komunistycznych popełnionych w okresie stanu wojennego. Zostaną przedstawione m.in. szczegóły śledztw prokuratorów IPN związanych z internowaniami, tłumieniem demonstracji i pacyfikacją strajków, weryfikacją dziennikarzy, stosowaniem tzw. "ścieżek zdrowia" oraz funkcjonowaniem
wojskowych obozów internowania.
Pokazane zostaną również prawne i faktyczne przeszkody w ściganiu zbrodni komunistycznych popełnionych w tym okresie, kulisy śledztwa w sprawie pacyfikacji KWK "Wujek" i KWK "Manifest Lipcowy", jak i działania Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach związanych ze stanem wojennym.
Jak mówi Ewa Koj, naczelnik oddziałowej komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, chociaż konferencji poświęconej wydarzeniom grudnia 1981 roku było wiele, to tym razem jednak tematyka ta będzie poruszana pod zupełnie innym kątem.
Chociaż o tamtych czasach wiemy sporo to jednak wciąż nie brakuje ciemnych plam na kartach tamtej historii, dodaje Koj.
W Częstochowie odbędzie się Jasnogórska Msza Święta w intencji Ojczyzny i zapalenie zniczy w Alei Sienkiewicza.
Częstochowska "Solidarność" od lat w ten sam sposób upamiętnia rocznice wprowadzenia stanu wojennego. Jej wiceprzewodniczący, Stanisław Kołodziejczyk, zachęca do zabrania na dzisiejsze uroczystości flag narodowych i zniczy.
Dorota Kaczmarek, wiceprzewodnicząca i skarbnik Zarządu Regionu Częstochowskiego NSZZ "Solidarność" podkreśla, że pamięć o rocznicy to przypominanie o prawdzie historycznej.
Częstochowska "Solidarność" zachęca do zapalenia o 19:30 w oknach domów symbolicznej świecy. Będzie to przyłączenie się do akcji "Ofiarom stanu wojennego. Zapal światło Wolności".
Zabrze również uczciło pamięć ofiar stanu wojennego. W kościele św. Jadwigi, w dzielnicy Zaborze, udział we mszy świętej wzięli m.in. byli opozycjoniści. Następnie przed pomnikiem upamiętniającym internowanych złożono kwiaty.
— Zawsze pamiętać będziemy o bohaterach narodu — mówiła Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza.
Nieopodal Kościoła św. Jadwigi w Zabrzu w okresie stanu wojennego działał jeden z największych ośrodków internowania na południu Polski. Osadzono w nim blisko 600 osób.
Jednym z punktów zabrzańskich uroczystości upamiętniających 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, było zwiedzanie wystawy w Muzeum Górnictwa Węglowego.
Ekspozycja zatytułowana "Stan wojenny w regionie śląsko-dąbrowskim" nawiązując do najważniejszych wydarzeń stara się oddać atmosferę tamtym dni. Ukazuje ówczesną rzeczywistość w pięciu odsłonach zatytułowanych: opór, represje, pomoc, wolne słowo, kultura niezależna.
Wśród eksponatów są m.in. przestrzelony hełm Janka Stawisińskiego, górnika z kopalni "Wujek", sztandar internowanych w obozie w Zabrzu-Zaborzu czy "biżuteria obozowa" ofiarowana bliskim przez Andrzeja Rozpłochowskiego.
Z okazji rocznicy Instytut Pamięci Narodowej przygotował specjalny film.
Trzydzieści pięć lat temu, 13 grudnia 1981 r., władze PRL wprowadziły stan wojenny. Był to działanie wymierzone w Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność", do którego należało blisko 10 milionów Polaków.
Autorzy: Łukasz Szwej, Zdzisław Makles, Marlena Barasińska, Joanna Opas /mm/LK/rs/
