8 marca 2025 na scenie Opery Śląskiej odbędzie się premiera dzieła Arama Chaczaturiana "SPARTAKUS". Najnowsza produkcja bytomskiej sceny jest kolejną propozycją w ramach obchodów jubileuszowego 80. sezonu artystycznego.
"Spartakus" to dzieło wielowątkowe, łączące epickie, tragiczne i liryczne sceny, pełne dramatycznych napięć. To opowieść o odwadze, poświęceniu i dążeniu do wolności, ukazana w widowiskowej formie pełnej emocji i ekspresji. Głównym przesłaniem baletu jest walka o wolność, a bunt gladiatorów staje się jej symbolem.
Do współpracy nad spektaklem Łukasz Goik, dyrektor Opery Śląskiej i Grzegorz Pajdzik, kierownik baletu Opery Śląskiej, zaprosili realizatorów związanych z Teatrem Morawskim w Ołomuńcu. Choreografia przygotowana przez Roberta Balogha, została oparta na dziele Jurija Grigorowicza. Interpretacja “Spartakusa” została wzbogacona o nowoczesne elementy, które podkreślają emocjonalność duetów i ekspresyjność tańca. Balogh wykorzystuje również techniczne możliwości solistów, co pozwala na pełniejsze i bardziej dynamiczne przedstawienie postaci.
W gronie realizatorów znaleźli się również Roman Šolc - kostiumograf, Eduard Prikryl - scenograf oraz Dita Otevřelovà - asystentka choreografa.
— Spartakus to wieczny symbol walki o wolność i niepodległość, przypominający, że wszyscy ludzie o dobrych intencjach powinni zjednoczyć się przeciwko złu. To przesłanie jest niezmiennie aktualne i ma moc inspiracji nawet w dzisiejszych czasach. — podkreśla choreograf Robert Balogh.
Muzyka Arama Chaczaturiana ilustruje akcję, nadając bohaterom i środowiskom charakterystyczne motywy. Temat "Spartakusa" składa się z dwóch motywów – bohaterskiego i emocjonalnego. Oprócz rytmów tanecznych i elementów folkloru (m.in. armeńskiego), w muzyce dominują marsze, motywy wojenne i pogrzebowe. Orkiestrę Opery Śląskiej poprowadzi Piotr Mazurek - kierownik muzyczny Opery Śląskiej.
Libretto „Spartakusa” opracowane zostało na podstawie dzieł Plutarcha i Juwenala oraz badań współczesnych historyków. Spartakus, Frygia i Krasus są postaciami autentycznymi, a zaprzedana Rzymowi Egina została wykreowana przez librecistę jako kontrastująca z odwagą i bohaterstwem
— "Spartakus” to tytuł, który od dawno nas interesował. Ten spektakl jest niezwykle wymagający, jeśli chodzi o sztukę tańca klasycznego, ale też o widowiskowość i konieczną liczbę zaangażowanych osób. Teraz nasz zespół baletowy jest gotowy na to, aby zaprezentować ten tytuł. W głównych rolach zobaczymy wspaniałych solistów baletu: Douglasa De Oliveira Ferreira, Alberto Pecetto Macieja Pletnię, Wiktora Perdka, Michalinę Drozdowską, Thais Henrique Rocha, Mitsuki Noda oraz Irinę Cyrul. Podjęliśmy też współpracę z bytomską Szkołą Baletową oraz Akademią Sztuk Teatralnych z Krakowa z filią w Bytomiu. — mówi Łukasz Goik, dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu.
Na scenie Opery Śląskiej widzowie oprócz solistów będą mieli okazję zobaczyć międzynarodowy zespół baletowy Opery Śląskiej (tancerze pochodzącą z 9 krajów, m.in. z Brazylii, Włoch, Japonii, Australii i Francji), uczniów Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. L. Różyckiego w Bytomiu oraz studentów Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie filiia w Bytomiu.
Obsada:
Spartakus: Douglas De Oliveira Ferreira, Alberto Pecetto
Krassus: Maciej Pletnia, Wiktor Perdek
Frygia: Michalina Drozdowska, Thais Henrique Rocha
Egina: Mitsuki Noda, Irina Cyrul
Terminy spektakli:
8 marca 2025 - premiera
9.03, 14.03, 15.03, 16.03, 4.04, 5.04.2025 - godzina 18:00
11.03.2025 - godzina 18:00 - Teatr Śląski w Katowicach
LIBRETTO
Akt I
Rzymskie legiony triumfują na forum. Przewodzi im bogaty, okrutny i nieludzki wódz Krassus. Za nimi prowadzeni są więźniowie. Spartakus i Frygia są wśród skutych jeńców skazanych na niewolę.
Spartakus rozpacza samotnie w ciemnym lochu - urodził się jako wolny człowiek, a teraz jest przykutym łańcuchami niewolnikiem. Na targu niewolników handlarze oddzielają mężczyzn od kobiet i oferują ich na sprzedaż bogatym Rzymianom. Spartakus i Frygia zostają rozdzieleni. Frygia jest nieszczęśliwa. Ze strachem zastanawia się nad swoją przyszłością. Krassus organizuje wystawny bankiet w swojej willi. Kurtyzany dbają o rozrywkę i zabawę gości. Jest kuszony do szalonego tańca przez swoją kochankę Eginę. Otumaniony winem i rozpalony namiętnością Krassus wzywa gladiatorów, by zaprezentowali swoje umiejętności. Dwóch krzepkich gladiatorów - najpierw rybak (retiarius) i ryba (murmillus), później mężczyźni w hełmach z przyłbicami (andabates) – walczą na śmierć i życie na oczach gości. Podczas walki jeden z gladiatorów zostaje śmiertelnie ranny. Hełm zwycięskiego zapaśnika zostaje zdjęty. To Spartakus. Jego rozpacz po stracie przyjaciela gladiatora stopniowo przeradza się w gniew i nienawiść do Rzymian. Nie chcąc dłużej znosić hańby niewoli, wznieca bunt gladiatorów. Spartakus i Frygia odzyskują wolność.
Coraz więcej niewolników przyłącza się do powstania. Wszyscy zgodnie ogłaszają Spartakusa swoim przywódcą. Spartakus i Frygia, pełni wiary w przyszłość, są szczęśliwi, że są razem.
Akt II
Arogancki Krassus pokazuje swoją nieskończoną moc. Towarzyszy mu jego kochanka Egina. Nagle pojawiają się wieści o ataku niewolników na Rzymian.
Spartakus postanawia stawić czoła Krassusowi i pokonuje go w bitwie. Powstańcy chcą zabić rzymskiego wodza, ale Spartakus odsuwa ich miecze. Krassus może ocalić swoje życie jak gladiatorzy – walcząc jako człowiek przeciwko człowiekowi. Wybiera jednak haniebną ucieczkę. Krassus poprzysięga okrutną zemstę na niewolnikach, którzy go upokorzyli. Zbiera nowe oddziały do ataku na rebeliantów. Egina sama wręcza mu miecz.
W obozie niewolników nastąpił rozłam. Niektórzy z nich są niezadowoleni i odchodzą od Spartakusa. Istiva Egina przedostaje się do obozu niezauważona wśród pozostałych lojalnych niewolników. Uwodzi mężczyzn winem i erotycznym tańcem. Przekonuje ich do zdrady Spartakusa. Odurzeni mężczyźni tracą zahamowania, a wraz z nimi czujność.
Tymczasem żołnierze Krassusa stopniowo otaczają oddziały Spartakusa. Rozpoczyna się zacięta bitwa, w której Spartakus zostaje śmiertelnie ranny przez rzymskich żołnierzy i ukrzyżowany na rozkaz wodza Krassusa.
Bitwa dobiegła końca. Opuszczona Frygia przybywa na pole bitwy. Jej żal jest bezkresny. Opłakuje Spartakusa, swojego ukochanego męża i bohatera, który był w stanie przeciwstawić się rzymskim niewolnikom.
Libretto: Nikołaj Wołkow oprac. Robert Balogh
