TAK JAK UCELLO...
O tym, że nawet najbardziej awangardowa ekspresja może zyskać aplauz szerokiej publiczności i po prostu "się podobać" przekonuje trwająca właśnie w galerii Polskiego Radia Katowice "Na żywo" wystawa mieszkającego w Berlinie artysty i teoretyka sztuki – WITOLDA STYPY.
Urodzony w Bytomiu (1951) i związany w latach 70. z katowicką ASP twórca opuścił kraj w roku 1984, ale nigdy nie zerwał emocjonalnych związków ze Śląskiem, czego dowodem najnowsza prezentacja jego twórczości. W międzyczasie rozwijał i precyzował swoją prawdziwie rewelatorską teorię, równolegle projektując kompleksowe wyposażenie artystyczne najbardziej prestiżowych obiektów na terenie Niemiec i Europy. Jest postacią barwną i nieszablonową. Uwielbia paradoksy i intelektualne prowokacje, którymi posługuje się, by uświadomić anachronizm współczesnych sposobów myślenia o sztuce i przestrzeni. W roku 1998 głośno było o jego referacie wygłoszonym na Uniwersytecie w Monachium, kiedy to postulował wzięcie nadchodzącej przyszłości pod ochronę, jako obiektu... zabytkowego! Obrazy i formy przestrzenne wystawiane przez Stypę w wielu krajach świata można określić jako próbę ujęcia rzeczywistości poza trzema wymiarami. Zatem to co zajmowało dotychczas prawie wyłącznie naukowców i badaczy teraz zostaje włączone w rejon sztuk plastycznych. Artysta, z którym miałem okazję porozmawiać przez chwilę w katowickim Radiu, już na wstępie kategorycznie zaznaczył, że obrazy przezeń kreowane nie są żadnym rodzajem opowieści czy metafizyki, ale impulsem optycznym skłaniającym do zastanowienia nad niespójnym dla naszych oczu wielowymiarowym światem.
— My, ludzie żyjący w XXI wieku staramy się dziś zobaczyć świat i samych siebie za pomocą matematyki i fizyki kwantowej. Te dwie dyscypliny były zresztą zawsze nieprawdopodobnie twórcze i posiadają własne kategorie piękna i harmonii. Już dość dawno temu (1854) niemiecki matematyk Bernhard Riemann zaproponował światu geometrię w dowolnej ilości wymiarów! Jego obliczenia sprawiły, że zaczęliśmy wychodzić z dotychczasowej trójwymiarowości... Proszę pomyśleć: ileż lat żyliśmy w cieniu rzeczywistości całkiem przez nas niezauważonej? Matematyka Riemanna to wielki, epokowy przełom. Wchodzimy bowiem w świat nieograniczonych możliwości twórczych. No ale gdzie była wtedy sztuka i wszystkie jej teorie? Gdzie sztuka jest teraz? Czy nie zniewoliła się aby własnymi pojęciami? Nie spętała własną definicją działania artystycznego? Czy nie kręci się czasem w kółko własnej historii? I czy uda się jej w końcu wyjść z trójwymiarowości? — mówi Stypa i dodaje — Tak jak Ucello w 1456 roku wprowadził do malarstwa geometryczną perspektywę, tak ja chciałbym wzbogacić nasze postrzeganie o elementy form dotąd niepoznanych...
Tak więc 150 lat po genialnych obliczeniach niemieckiego matematyka jego geometria znalazła miejsce w eksperymencie artystyczno-naukowym polskiego twórcy.
Dlaczego sztuka nie ma być pomocna w obrazowaniu lub pojmowaniu osiągnięć naukowych? Ale to już zadanie dla ludzi nieskrępowanych ani terminami, ani "szufladkowym" sposobem myślenia. Takich właśnie jak goszczący w Katowicach wizjoner. Tworząc nowe konstelacje geometryczne zwraca ogromną uwagę na ich formę i kolor. Obrazy nie są zatem pozbawione wartości dekoracyjnych!
— Nie obawiam się tego — mówi Stypa, w myśl zasady, że wszystko, zwłaszcza dzisiaj, może być dekoracją. Dla popularyzacji swoich koncepcji założył galerię "Museum of Future" w Berlinie (wwww.museum-of-future.com), która jest jedyną tego rodzaju galerią na świecie i którą odwiedza (prezentacje, wystawy, performance, animacje) międzynarodowa publiczność.
Zanim jednak pojedziemy do Berlina (Schliemannstr. 25) warto zajrzeć na Ligonia 29 do Polskiego Radia Katowice. Prezentacja dzieł Witolda Stypy, której towarzyszą pokrewne formalnie obrazy jego asystentki Ireny Imańskiej, jest bez wątpienia wyjątkowym wydarzeniem artystycznym.
Maciej Szczawiński
Wystawa MUSEUM OF FUTURE HYPERSPACE w galerii „Na żywo” Polskiego Radia Katowice prezentuje malarstwo Ireny Izabeli Imańskiej i Witolda Stypy. Autorzy związani są z kosmorealnym postrzeganiem sztuki, pojęciem wielowymiarowości w sztuce i przyszłością.
„W zestawieniu dwóch słów z greckiego – kosmos czyli porządek oraz z łacińskiego słowa – real czyli rzecz, opisuje reakcje ludzką na rzeczy nieznane i nienazwane. Z kosmorealnym sposobem postrzegania ma do czynienia, kiedy widz obserwujący obraz zauważa nieznane formy i zestawienia kolorystyczne, które mu nic nie przypominają co dotychczas widział i zacznie automatycznie dopasowywać obraz do tego co pamięta albo automatycznie według siebie go uporządkuje. Owo uporządkowywanie odbywa się najczęściej za pomocą myślenia, a ponieważ myślenie nigdy nie jest wolne od przeszłości w swej obserwacji jest skazany na porażkę. Lecz sam fakt uporządkowywania nieznanego oraz absolutnie wolnego wyboru sposobu postrzegania jest sam w sobie zjawiskiem pozytywnym ponieważ opiera sie na właściwym wyborze sposobu poznania...
Kosmorealna świadomość pozwala zobaczyć to co znajduje się poza naszą zwyczajową percepcją czyli świadomością, która jest tym czym jeszcze nie jest.” – Witold Stypa.
„Wolność wyboru i wolność decyzji jest zasadą tworzenia” – Irena Izabela Imańska.
„Twórczość zaczyna się wtedy, kiedy mamy do czynienia z rzeczami jeszcze niemożliwymi do realizacji” – Witold Stypa.
CZYM ZAJMUJE SIĘ MUSEUM OF FUTURE HYPERSPACE BERLIN?
Muzeum Przyszłości pokazuje aktualne wizje przyszłości jako obiekty muzealne. Jego koncepcja oparta jest na pytaniach: CO TO JEST PRZYSZŁOŚĆ? JAK MYŚLIMY O PRZYSZŁOŚCI ORAZ CO ONA DLA NAS OZNACZA? CZY JESTEŚMY W STANIE STWORZYĆ WIZJE PRZYSZŁOŚCI? ILE JEST PRZESZŁOŚCI W NASZYCH WYOBRAŻENIACH O PRZYSZŁOŚCI? CZY TEZA DOTYCZĄCA PRZYSZŁOŚCI JEST WYSTARCZAJĄCO NIEPRAWDOPODOBNA I NIEWYKONYWALNA? Chcąc opisać przyszłość szukamy jej w przeszłości wszechświatów. Można by nawet powiedzieć w przeszłości jest zapisana nasza przyszłość. Zapis atomowych i subatomowych cząstek stał się dla nas kwantowa informacja o wszystkich czasach. Stała dynamika pomiędzy czymś a niczym oraz jej konfiguracje zapewniają nam nieskończone zajęcie intuicyjno - myślowe. Muzeum Przyszłości stara się poszerzyć pole twórczości i wyjść poza jej granice. Muzeum Przyszłości zajmuje się zapisem wizualnym, modelowym i słownym koncepcji nieprawdopodobnych i nie do zrealizowania.” – Witold Stypa. 1986 r.
IRENA IZABELA IMAŃSKA
Urodzona 1 marca 1968 roku w Katowicach (Śląsk Polska). Uczyła się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach w latach 1982-1987. Studiowała na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, Filia w Cieszynie na Wydziale Pedagogiczno-Artystyczny w latach 1991-1996, w Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie na Wydziale Grafiki w Katowicach w latach 1994-1998, w Wyższej Szkole Administracji w Bielsku-Białej Studia Podyplomowe Sztuka i Wiedza o kulturze w latach 2001-2003. Dyplom uzyskała w Instytucie Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w zakresie pedagogiki artystycznej w 1997 roku oraz drugi dyplom uzyskała na Wydziale Grafiki, w pracowni prof. Romana Staraka i pracowni prof. Jana Dubiela w 1998 roku. Mieszka w Katowicach i w Berlinie. Od 1999 r. pracuje na stanowisku nauczyciela przedmiotu Sztuka i Wiedzy o kulturze w gimnazjum i liceum w Rudzie Śląskiej. Artystka zajmuje się malarstwem i grafiką, video-art i promocją kultury. Od 2007 r. aktywnie współpracuje z MUSEUM OF FUTURE HYPERSPACE w Berlinie.
Ważne nagrody: Nagroda Prezydenta Miasta Ruda Śląska za wyróżniające osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz inicjatywę w działaniu na rzecz dzieci i młodzieży miasta 2005 r. Wyróżnienie, wystawa prac artystycznych nauczycieli województwa śląskiego z okazji 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego, 35 lat Klubów Twórczych Żory 2005 r.
Wystawy: 17 wystaw indywidualnych oraz liczny udział w wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą oraz obrazy znajdują się w różnych prywatnych kolekcjach ciesząc oczy właścicieli.
Kontakt: irenamal@wp.pl, irenamal@tlen.pl, www.facebook.com/imanska.art.
WITOLD STYPA
Urodzony w 1951 roku w Bytomiu na Górnym Śląsku. Między rokiem 1970 a 1975 studiował na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Filia w Katowicach, Wydział Grafiki. W roku 1975 ukończył uczelnię otrzymując złoty medal i posadę asystenta akademickiego. W roku 1978 pracował jako plastyk miejski w Urzędzie Miejskim w Bytomiu. W roku 1979 opracował podstawy Postrzegania Kosmorealnego oraz stworzył pierwsze na świecie Muzeum Przyszłości, w którym eksponatami są pomysły przyszłościowe oraz próby artystycznej wizualizacji wielowymiarowej geometrii Bernharda Riemanna i pięciowymiarowego tensora metrycznego Teodora Kaluzy, a także wybrane zagadnienia fizyki kwantowej. W latach 1985-2004 mieszkał w Braunschweigu (RFN) i prowadził Muzeum Przyszłości równocześnie w Braunschweigu i Wolfenbüttel. W 2004 roku przeprowadził się do Berlina gdzie założył i prowadzi własną galerię sztuki o nazwie Muzeum Przyszłości. Na berlinskim Prenzlauer Bergu przy Schliemannstr. 25 prezentuje własne dzieła sztuki oraz znanej artystki Ireny Izabeli Imańskiej. Prace malarskie, rzeźbiarskie, obiekty sztuki interpretują temat geometrii hiperprzestrzenni, zagadnienia percepcji przyszłości oraz fizyki kwantowej. Witold Stypa prowadzi wykłady w uczelniach wyższych oraz innych instytucjach na temat związku matematyki wyższych wymiarów i fizyki kwantowej ze sztuką przyszłości. W wydawnictwie książkowym pod tytułem „1010 dzieł sztuki jeszcze niemożliwych do wykonania” (ISBN 978 83 938961 0 3) podjął próbę likwidacji granic działalności twórczej człowieka. Muzeum Przyszłości prowadzone przez Witolda Stypę dysponuje obecnie 7880 filmami na platformie Vimeo i Youtube – jest obecnie największym na świecie wirtualnym Muzeum Przyszłości podejmującym zagadnienia wizualizacji artystycznej tematów geometrii wielowymiarowej i fizyki kwantowej w sztuce. Artysta Brał udział w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych w wielu krajach Europy. Zrealizował liczne prace artystyczne, wyposażenie artystyczne obiektów oraz murale w przestrzeni wielu europejskich miast.
Kontakt: info@witold-stypa.de, www.vimeo.com/museumoffuture.
Więcej na stronach: www.museum-of-future.com, www.irena-imanska.kosmoreal.de, www.witold-stypa.de.
