Zmarł były premier Jan Olszewski, działacz opozycji demokratycznej i obrońca w procesach politycznych w czasach PRL, poseł Sejmu I, III i IV kadencji, były doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego do spraw politycznych.
Do 2011 roku pełnił funkcję przewodniczącego Ruchu Odbudowy Polski. W czasie II wojny światowej należał do Szarych Szeregów. Uczestnik Powstania Warszawskiego. Kawaler Orderu Orła Białego. Miał 88 lat. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu, jako ekspert strony solidarnościowej, w podzespole do spraw reformy prawa i sądów. Od 1990 roku należał do władz Porozumienia Centrum. Wcześniej był współpracownikiem KOR i jednym z organizatorów Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.
W grudniu 1991 roku został powołany na stanowisko premiera. Jako szef rządu opowiadał się między innymi za spowolnieniem prywatyzacji majątku państwowego i za dekomunizacją w ministerstwach obrony narodowej i spraw wewnętrznych. W czerwcu 1992 roku w związku z wykonaniem uchwały Sejmu o ujawnieniu współpracowników SB, tak zwanej "teczki Macierewicza", został odwołany. Po latach ocenił, że krótki okres trwania jego rządu był bardzo ważnym etapem w procesie wybijania się Polski na niepodległość. Udało się wówczas zapobiec próbom utrzymania statusu kraju jako państwa o ograniczonej suwerenności.
Odszedł Jan Olszewski. Adwokat - obrońca Opozycji w czasach PRL. Premier pierwszego prawdziwie niekomunistycznego polskiego rządu. Z pewnością można Go nazwać Premierem Wolnej, Niepodległej i Suwerennej Rzeczypospolitej. Do ostatniego tchnienia służył Polsce. Cześć Jego Pamięci!
— Andrzej Duda (@AndrzejDuda) 8 lutego 2019
Smutna wiadomość nadeszła z Warszawy: premier Jan Olszewski nie żyje. Odważny obrońca w procesach politycznych, uczestnik Solidarności, dobry człowiek. Niech spoczywa w pokoju.
— Donald Tusk (@donaldtusk) 8 lutego 2019
Odszedł Jan Olszewski, wielki bohater czasów, gdy za odwagę płaciło się najwyższą cenę. Bez Jego heroizmu nie byłoby wolnej Polski. Zostawił nas z apelem o pojednanie i wzajemne przebaczenie. Od nas samych zależy, co z jego testamentem zrobimy. Premierze, spoczywaj w pokoju. pic.twitter.com/knAdfjmbHp
— W.Kosiniak-Kamysz (@KosiniakKamysz) 8 lutego 2019
W latach 60. Jan Olszewski był obrońcą w procesach politycznych między innymi Adama Michnika, Melchiora Wańkowicza, Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego. W latach 1968-1970, w związku z obroną studentów aresztowanych w czasie manifestacji marcowych w Warszawie, został zawieszony w prawie wykonywania zawodu. Po tym okresie powrócił do pracy jako adwokat.
W 1980 roku włączył się w organizowanie niezależnego związku zawodowego w Warszawie. Razem z Władysławem Siła-Nowickim i Wiesławem Chrzanowskim redagował statut NSZZ "Solidarność". Do grudnia 1981 był doradcą Lecha Wałęsy.
Jako obrońca brał udział w procesach przeciwko organizatorom strajków i podziemnym wydawcom. Bronił między innymi Lecha Wałęsy, Zbigniewa Romaszewskiego, Zbigniewa Bujaka. Wystąpił również jako oskarżyciel posiłkowy w procesie zabójców księdza Jerzego Popiełuszki. Należał do sygnatariuszy oświadczenia z maja 1987 roku, zawierającego podstawowe cele opozycji.
W latach 1989-1991, a następnie od 2005 roku pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Trybunału Stanu. W kolejnych latach był szefem komisji weryfikacyjnej WSI. W 2011 zrezygnował z funkcji przewodniczącego Ruchu Odbudowy Polski, którą pełnił 16 lat.
W 2009 został odznaczony najwyższym polskim odznaczeniem – Orderem Orła Białego.
/iar/pg/
