Ratownicy wodni przygotowują się do sezonu kąpielowego i jak co roku przypominają o podstawowych zasadach bezpiecznego wypoczynku nad wodą. O czym należy pamiętać? Z instruktorem i prezesem Śląskiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Jarosławem Zwierzyną rozmawia Łukasz Łaskawiec.
Moim i państwa gościem w Radiu Katowice jest dziś instruktor i prezes Śląskiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Jarosław Zwierzyna. Dzień dobry.
Witam serdecznie.
Panie prezesie, rozpoczyna się sezon na plażowanie, czynne będą także kąpieliska, zarówno miejskie, jak i te zlokalizowane przy różnych zbiornikach. Przed wami, ratownikami trudny czas. Ruszy także kampania związana z bezpieczeństwem nad wodą bo o tych podstawowych zasadach zapominamy i stale trzeba o nich przypominać.
Zdecydowanie tak. Nasz trudny sezon już się zaczął ponieważ finalizujemy w tej chwili szkolenia ratowników. Dopiero teraz można było wyjść na wody otwarte, dopiero teraz nasi adepci zdobywają pełne certyfikaty. Zdają po prostu egzaminy. Jest również czas przypominania naszym drogim obywatelom o wciąż niezmiennych zasadach, które ustrzegą ich przed utonięciem w okresie wakacji.
Ilu adeptów zdaje egzaminy?
W całym śląskim WOPR możemy w tej chwili liczyć na blisko tysiąc świeżo wyszkolonych ratowników. Poszczególne oddziały mają grupy po 30, 50, 100 osób w związku z tym finalnie mamy blisko tysiąc osób.
To teraz taka sytuacja sprzed kilku dni. W Katowicach, w Dolinie Trzech Stawów, jest kąpielisko gdzie wciąż obowiązuje zakaz kąpieli, mimo to w miniony weekend w wodzie było mnóstwo dzieci a rodzice w tym czasie grillowali. To dość częsty widok.
Tak.
Przy zakazie kąpieli.
Przy zakazie kąpieli. Wprawdzie statystyki wskazują, że profil osoby tonącej, to osoba która tonie w miejscu niestrzeżonym ale niezabronionym, tam mamy najczęściej utonięcia. Tym niemniej jednak łamanie tego przepisu jest narażaniem siebie, bliskich przede wszystkim, bo tak jak pan redaktor wspomniał, często są to po prostu dzieci, narażeniem na wielkie niebezpieczeństwo. Natomiast tutaj filozofia ratowników wodnych, takich stowarzyszeń jak śląski WOPR, które funkcjonuje od wielu, wielu lat, jest zupełnie inna. My chcemy społeczeństwo edukować po to żeby ludzi byli w stanie świadomie i bezpiecznie pływać również na tych zbiornikach gdzie kąpiel jest niezabroniona. Nie jesteśmy w stanie obsadzić wszystkich zbiorników. Nigdzie na świecie to się tak nie dzieje. Zakazy, jak wiemy w naszym kraju, chyba się nie sprawdzają, w związku z tym nasza filozofia jest inna, chcemy wyszkolić bardzo dużo ratowników po to żeby oni, nawet nie pracując, będąc świadkami tonięcia, byli w stanie zadziałać w sposób prawidłowy.
To o czym powinniśmy pamiętać wypoczywając nad wodą? Jakie są podstawowe zasady? Nie pijemy alkoholu to jest chyba punkt pierwszy. Nie przeceniamy też swoich możliwości.
Punkt pierwszy, zarówno pan redaktor jak i ja, musimy powiedzieć. Pytanie jednak czy rzeczywiście tylko alkohol jest przyczyną. Wiemy przecież, że również trzeźwi toną i wiemy również, że alkohol towarzyszy wypoczynkowi. Pewnie nie jest w tym nic złego, że ktoś gdzieś na plaży czy przed wyjściem na plażę napije się piwa, problem jest w tym, że po tym alkoholu wchodzi do wody, dopiero wtedy ma na tyle odwagi żeby wejść popływać. Nasi obywatele przed wejściem do wody rzadko się rozgrzewają, jest to widok wręcz niezwykle groteskowy dla niektórych jak ktoś robi przysiady i macha rękami, natomiast osoba która zataczając się wchodzi do wody czasami jeszcze dostanie pomocną dłoń kolegów, którzy pozwolą mu wejść do wody żeby się schłodził. To są karygodne sytuacje i w tym rozumieniu oczywiście alkohol powoduje wiele utonięć. Z ABC bezpieczeństwa nie można wyrzucić przede wszystkim: znajomości akwenu, świadomości swoich umiejętności pływackich. Jeżeli dobrze pływam, znam akwen, wiem jak opada dno, schłodzę się przed wejściem do wody, wykonam kilka ruchów żeby rozgrzać krew, rozgrzać mięśnie, mogę pływać na akwenach otwartych. Warto mieć jeszcze przynajmniej bojkę holowaną. Jest to moim zdaniem -i nie tylko moim, wielu instruktorów-, rzecz która bardzo mocno może wpłynąć na to żeby mniej osób tonęło.
A kiedy wchodzimy na kajak, rower wodny lub łódź zawsze zabieramy ze sobą kapok, zakładamy na siebie i co ze zwierzęciem, kiedy zabieramy na przykład psa na pokład?
Kapok w ogóle jest nazwą historyczną. To kiedyś wsad kamizelki był właśnie naturalnym kapokiem, czyli rodzajem kory drzewa. Dziś mamy podział środków wypornościowych na kamizelki asekuracyjne i ratunkowe. Ratunkowe są dla osób nieumiejących pływać, asekuracyjne dla tych które potrafią pływać. Mało kto to rozróżnia a w skrajnym wypadku osoba nieumiejąca pływać, w kamizelce asekuracyjnej również może utonąć, tylko jej ciało będzie pływało po powierzchni. Warto na to zwrócić uwagę, również wypożyczający powinni na to zwracać uwagę. Pies oczywiście naturalnie potrafi pływać, ale jeżeli przemierzamy duży dystans, to zwierzę się tak samo zmęczy, nie pływa na co dzień zazwyczaj, w związku z tym mamy również całą gamę kamizelek asekuracyjnych dla psów, bo psy umieją pływać ale też się asekurują. Psy ratownicze wszystkie mają kamizelki asekuracyjne, na których zresztą znajdują się uchwyty aby mógł tonący skutecznie się chwycić.
Panie instruktorze, co roku w okresie przed wakacjami poszukiwani są ratownicy wodni, którzy mogliby pilnować wypoczywających nad wodą. Problem w tym, że ratowników po prostu brakuje.
Tak, sezon generuje tyle wakatów, że ciężko nam jest wyszkolić tak dużą liczbę osób, tym bardziej jeżeli przykładamy się do szkolenia i robimy to w cyklu prawie rocznym.
Rok szkolenia.
W śląskim WOPR-ze szkolimy w zasadzie od października i kończymy w czerwcu, czyli prawie cały rok, akademicki czy szkolny, szkolenia. Ważną rzeczą jest też to, że specyfika tego zawodu jest taka, że to osoby młode, które głównie w sezonie pracują. Potrzebujemy ludzi młodych, sprawnych, wtedy kiedy mają największy temperament wydolnościowy. Oni po prostu odchodzą od zawodu po 2-3 latach. Rotacja jest więc bardzo duża. Starzy ratownicy, tacy jak ja, mogą pozwolić sobie na pracę w sezonie, bo jestem tak naprawdę nauczycielem i wykładowcą, rok akademicki i szkolny trwa przez 9-10 miesięcy w związku z tym te 3 miesiące mam, to jest niestety wyjątek. Większość jest to młodzież, która ma czas w wakacje. Potem zaczynają pracować zawodowo i ten czas się kurczy, są 2 tygodnie na wakacje, które trzeba poświęcić rodzinie, no i ci wspaniali z doświadczeniem ratownicy odchodzą.
Jeżeli słucha nas ktoś kto chciałby być ratownikiem, na przykład w tym sezonie jeszcze, ma na to szansę?
Tak, oczywiście. Mamy wspaniałą współpracę z miastem Katowice, udało się podesłać na tyle ratowników, że w zasadzie większość wakatów jest już zabezpieczona. Trzeba jednak pamiętać, że ratownik musi mieć kogoś na podmianę. To jest praca która opiera się na zdolnościach fizycznych, na sprawności fizycznej i na dobrej kondycji, i tej również zdrowotnej. Każde skręcenie nogi, każde przeziębienie w zasadzie dyskredytuje ratownika, w związku z tym musimy mieć osoby na zastępstwo, dlatego tych ludzi jest potrzebnych więcej niż wakatów. Wiele podmiotów ma również świadomość, że teraz dopiero kończą się kursy i młody narybek zdobywa te ostatnie szlify i on dopiero teraz będzie szukał możliwości zatrudnienia, stąd okres zatrudniania jest w pełni.
Zachęcamy te osoby żeby zgłaszały się na przykład do Śląskiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Tak, do nas również spływają oferty z całej Polski i z zagranicy. Jesteśmy w stanie podpowiedzieć każdemu ratownikowi gdzie mógłby pracować przez sezon.
I na koniec jeszcze jedna kwestia, przebywając nad wodą musimy znać dwa numery telefonów, jakie?
Przede wszystkim numer 112, ten numer przejął w zasadzie wszystkie funkcje powiadamiania, operator numeru ma łączność z nami, ale w niektórych gminach można przyspieszyć działanie telefonując na numer 601-100-100, wtedy łączymy się bezpośrednio z dyspozytorem Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Koordynowane jest to przede wszystkim przez sopocki WOPR.
Moim i państwa gościem w Radiu Katowice był dziś instruktor i prezes Śląskiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Jarosław Zwierzyna. Bardzo dziękuję za spotkanie.
Bardzo dziękuję. Życzę miłych i bezpiecznych wakacji.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
