Rozpoczyna się nowy rok szkolny.
W naszym województwie inauguracja odbędzie się w Szkole Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej a połączona będzie z otwarciem nowego budynku szkoły.
Jaki to będzie rok dla uczniów naszego regionu? Czy nauczyciele zadbają o tak zwany dobrostan uczniów? Czy będzie konieczność wymiany podręczników? Jakie wsparcie przygotowano dla uczniów z Ukrainy oraz nauczycieli, którzy będą im pomagać w nauce języka polskiego?
Około 600 nauczycieli potrzebnych jest w szkołach województwa śląskiego.
Dane przedstawiła w Radiu Katowice Śląska Kurator Oświaty Aleksandra Dyla. Jak mówiła, najbardziej brakuje szkolnych psychologów.
— Najwięcej z tych wakatów dotyczy nauczycieli specjalistów, głównie psychologów. Tu rzeczywiście jest kłopot, bo psycholog, zgodnie z przepisami, to jest człowiek, który kończył jednolite, pięcioletnie studia — powiedziała kurator.
Aleksandra Dyla dodała, że żadne takie doraźne i szybkie działania nie są tutaj możliwe. Na pewno studia podyplomowe nie spowodują, że z polonisty stanie się ktoś psychologiem. Brakuje także nauczycieli zawodu.
— Zawodowców rzeczywiście brakuje, opieramy się na takim roczniku, który już parę lat za sobą pracy ma. Kuratorium Oświaty wyraża zgodę na zatrudnienie nauczycieli takich, którzy mają przygotowanie zawodowe ale nie mają przygotowania pedagogicznego — powiedziała Aleksandra Dyla.
Śląska kurator mówiła, że tacy nauczyciele są fachowcami w swoim zawodzie i na bieżąco śledzą zmiany w zakresie kształcenia zawodowego i takie osoby są bardzo cenne.
Nie ma potrzeby wymiany podręczników. Od nowego roku szkolnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych będą obowiązywały uszczuplone podstawy programowe.
— Podręczniki pozostają bez zmian, choć wydawnictwa zachęcają do kupowania nowych książek — powiedziała kurator — Wydawnictwa proponują podręczniki z takim dopiskiem "wersja od roku szkolnego 2024/25". Natomiast chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że MEN nie dopuściło żadnego podręcznika nowego do tak zwanej nowej podstawy programowej, a właściwie nie nowej, tylko uszczuplonej.
Minister Barbara Nowacka wysłała list do dyrektorów szkół, w którym przypomina, że nie ma konieczności wymiany podręczników. Kwestie ekonomiczne oraz ekologiczne, przemawiające za pozostaniem przy podręcznikach, wykorzystywanych w minionym roku szkolnym. Podręczniki dla uczniów szkół podstawowych są bezpłatne i zapewnia je szkoła.
Praca z uczniem z doświadczeniem migracyjnym, w tym w zakresie nauczania języka polskiego ,jako języka obcego jest jednym z kierunków polityki oświatowej państwa.
Jak dodała wspierani będą w szczególności poloniści, ale nie tylko.
— Polska uzyskała grant unijny w wysokości 500 milionów na wsparcie uczniów ukraińskich ale tez systemu. Należy się spodziewać osób, które po raz pierwszy w ten nasz system wejdą. W związku tym te pieniądze będą przeznaczone na zatrudnienie asystentów międzykulturowych ale także na kształcenie dyrektorów szkół i wizytatorów. — powiedziała kurator.
W tym roku szkolnym nauka dla dzieci uchodźczych z Ukrainy będzie w Polsce obowiązkowa. Mają uczęszczać do rocznych zerówek, szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Jeśli rodzice nie dopełnią tego obowiązku, grozi im odebranie świadczenia 800 plus.
W Rudzie Śląskiej odbędzie się wojewódzka inauguracja nowego roku szkolnego.
Hasłem uroczystości będzie "Śląsk. Nasza kultura”. Tradycja i nowoczesność. Jak mówiła w Radiu Katowice Śląska Kurator Oświaty Aleksandra Dyla regionalizm w województwie śląskim jest szczególnie ważny i pielęgnowany.
— Szkoły na Śląsku mają te swoje izby regionalne bardzo pięknie wyposażone. One często są wykorzystywane czy podczas lekcji wychowawczych czy podczas uroczystości szkolnych. "Śląsk stoi tradycją" — powiedziała kurator.
Według założeń polityki oświatowej państwa szkoła na być miejscem edukacji obywatelskiej, kształtowania postaw społecznych i patriotycznych, odpowiedzialności za region i ojczyznę.
Ze śląską kurator oświaty Aleksandrą Dylą rozmawia Piotr Pagieła.
Gościem Radia Katowice jest Śląska Kurator Oświaty pani Aleksandra Dyla. Dzień dobry pani.
Dzień dobry.
Chciałoby się powiedzieć, że nadeszła wiekopomna chwila, czyli dzieci i młodzież dziś wracają do szkoły. Uroczyste rozpoczęcie nowego roku szkolnego o 12:00 w Rudzie Śląskiej a hasło przewodnie jest takie: „Śląsk - nasza kultura, tradycja i nowoczesność”. Zapytam przewrotnie. Czy wszystko jest już przygotowane? Rozmawiamy o 7:40.
Tak. Oczywiście, że jest wszystko przygotowane, jak co roku. Mam nadzieję, że młodzież i dzieci czekają na to rozpoczęcie roku szkolnego, że te dwa miesiące wystarczyły na taką beztroską zabawę. Teraz wracamy do szkoły stęsknieni za swoimi koleżankami, kolegami, ale również za nauczycielami, wychowawcami. Mam nadzieję, że dzieci też w blokach startowych czekają na to rozpoczęcie. Natomiast, jeśli mówimy o takim połączeniu tradycji z nowoczesnością, rzeczywiście tak, ponieważ wojewódzkie rozpoczęcie roku szkolnego jest w nowym budynku Szkoły Podstawowej nr 17, jak pan redaktor wspomniał, ale w tym nowym budynku właśnie chcemy pokazać tradycje. Zapraszam. Mam nadzieję, że pokażemy, jak można pięknie łączyć naszą kulturę, naszą tradycję z nowoczesnością.
„Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/25”, punkt nr 2: „Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej, kształtowania postaw społecznych i patriotycznych, odpowiedzialności za region i ojczyznę”.
Dokładnie się wpisujemy, nie tylko z wojewódzkim rozpoczęciem roku szkolnego, ale także w planie pracy Kuratorium Oświaty, który jest bardzo bogaty w wydarzenia i propozycje dla dyrektorów i uczniów przede wszystkim, również w tę działkę patriotyczną, regionalną, śląską, jest wiele działań przewidzianych.
Będą lekcje edukacji regionalnej?
Oczywiście, że tak. Tak, jak do tej pory. Zresztą szkoły na Śląsku mają Izby Regionalne bardzo pięknie wyposażone. One często są wykorzystywane czy podczas lekcji wychowawczych, czy w ogóle podczas uroczystości szkolnych. Ja myślę, że Śląsk stoi tradycją.
Pani kurator, punkt 3 tych „Kierunków” jest taki: „Wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży”. Pamiętam, kiedy na początku roku rozmawialiśmy -kiedy jeszcze pani pełniła obowiązki- o tym dobrostanie, to przy tej okazji chciałbym o przemocy w szkole porozmawiać, bo z przemocą jest tak, że mało się o niej mówi, ale jest, i ta fizyczna, i ta psychiczna. Co mają zrobić młodzi ludzie, którzy takiej przemocy doświadczyli? Czy oni mogą pójść do swojego wychowawcy, do pedagoga powiedzieć mu: proszę pani, proszę pana stało się, ktoś mnie hejtował, albo ktoś mnie uderzył? Jakie nauczyciel ma instrumenty żeby temu przeciwdziałać?
Oczywiście, że tak, zresztą wszyscy specjaliści, którzy w szkole są zatrudnieni, zawsze służą pomocą i wsparciem. Ponadto wiele organizacji non profit proponuje wiele programów, projektów, które wspomagają szkoły i specjalistów, dzieci i młodzież w tym, aby chyba bardziej przeciwdziałać tym zjawiskom przemocy. Wracając do tego dobrostanu, to też pośrednio związane z przemocą, Kuratorium Oświaty zaproponuje cały cykl działań pod hasłem „Bądź aktywny z Kuratorium Oświaty”. Myślę, że jeśli pokażemy dzieciom, nie powiemy, ale po prostu pokażemy własnym przykładem, że wspólne spędzanie czasu, zabawy na świeżym powietrzu, bycie ze sobą nie tylko przez Internet, nie tylko z pomocą tych narzędzi zdobyczy techniki, ale po prostu bycie ze sobą, powoduje że się poznajemy i ta empatia rośnie.
A to nie jest tak, że młodzi ludzi nie bardzo ufają nauczycielom, skoro według szacunków zgłaszanych jest tylko około 20% takich zachowań?
Nie wiem skąd te szacunki? Mam nadzieję, a właściwie jestem przekonana, że tutaj na Śląsku mamy wsparcie w nauczycielach, którzy są naprawdę dobrymi nauczycielami z powołania, jak się to mówi, z iskrą bożą. To nie jest zawód, rzemiosło, to jest rzeczywiście powołanie. I nie używam tutaj wielkich słów.
Powiedziała pani o nauczycielach. Ja jeszcze w piątek sprawdzałem na stronie kuratorium, bodaj 1272 wakaty były i to praktycznie jeden dzień roboczy przed rozpoczęciem roku szkolnego. Włos się jeży na głowie.
Dziś jest 600. Jak widać ta liczba na szczęcie maleje. Oczywiście najwięcej z tych wakatów dotyczy nauczycieli specjalistów a głównie psychologów. Tu rzeczywiście jest kłopot bo psycholog, zgodnie z przepisami, to jest człowiek który ukończył jednolite, pięcioletnie studia. Żadne doraźne i szybkie działania nie są tutaj możliwe, więc na pewno studia podyplomowe nie spowodują, że z polonisty przysłowiowego stanie się ktoś psychologiem. Zatem na ten rynek psychologów, taki szerszy, musimy troszkę poczekać, ale na miarę możliwości tego rynku, psychologów których mamy w tej chwili na Śląsku szkoły zabezpieczają. Poza psychologami są również pedagodzy, pedagodzy specjalni. To są osoby, które na pewno takim wsparciem będą służyć, tak jak służyli w poprzednich latach.
A jeśli chodzi o nauczycieli zawodu na przykład, bo wiem, że pani szczególną uwagę też przykłada do nauki zawodu?
Tak to jest prawda. Wczoraj byłam nawet na konferencji organizowanej przez Starostwo Wodzisławskie. Jednym z założeń Kuratorium Oświaty jest wsparcie rozwoju szkolnictwa zawodowego dopasowanego do potrzeb rynku pracy. Zawodowców rzeczywiście brakuje. Opieramy się na takim roczniku, który już parę lat pracy za sobą ma. Tutaj też trzeba szukać rozwiązań, zachęt, ale też Kuratorium Oświaty wyraża zgody na zatrudnienie nauczycieli takich, którzy mają przygotowanie zawodowe, ale nie mają na przykład przygotowania pedagogicznego. Tacy się zdarzają.
Ale jeśli są fachowcami i wiedzą, jak to zrobić, jak pokazać to coś, to nie ma problemu?
Oczywiście że tak, to nawet lepiej bo to są najczęściej osoby, które wywodzą się z tzw. środowiska, które na bieżąco śledzą zmiany w zakresie kształcenia w danym zawodzie, więc takie osoby są bardzo cenne.
Wróćmy do tego co stanie się dziś, czyli rozpoczęcia roku szkolnego. O podręcznikach chwilę porozmawiajmy. Było wielkie zamieszanie. Okazuje się, że nie trzeba ich zmieniać.
Absolutnie! To zamieściliśmy nawet na stronie internetowej kuratorium oświaty żeby poinformować również rodziców. Oczywiście wydawnictwa proponują podręczniki z takim dopiskiem: „Wersja od roku szkolnego 2024/2025”. Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że ministerstwo edukacji narodowej nie dopuściło żadnego podręcznika nowego do tzw. nowej podstawy programowej, a właściwie nie nowej tylko uszczuplonej. Dlaczego? Dlatego, że w ubiegłym roku szkolnym straciło znaczenie rozporządzenie w sprawie standardów egzaminacyjnych i stąd te uszczuplone podstawy programowe. Mamy oczywiście listę lektur obowiązkowych, mamy listę lektur dodatkowych po to żeby dobrze i efektywnie przygotować uczniów do egzaminów zewnętrznych.
Czyli czytać każdy może, ale nie każdy musi. Można tak powiedzieć? Po tym co pani teraz powiedziała?
Oczywiście że tak, nawet -kontynuując- ta lista lektur obowiązkowych jest oczywiście obowiązkowa, jak sama nazwa wskazuje, natomiast, jeśli nauczyciel a nawet uczniowie uznają że jakąś lekturę należałoby przeanalizować bo jest cenna, to oczywiście taka lektura możliwość jest. Nikt tego nie zabroni.
Pani kurator na koniec jeszcze jeden punkt z „Kierunków polityki oświatowej”, czyli praca z uczniem z doświadczeniem emigracyjnym. Chodzi o uczniów, którzy przyjechali do nas z Ukrainy. Nauka języka polskiego przede wszystkim?
Tak, ale również wsparcie asystenta międzykulturowego. Polska uzyskała grant unijny w wysokości 500 mln na wsparcie właśnie uczniów ukraińskich, ale też systemu, po to aby ci uczniowie, którzy przypominam, że dwa lata temu w naszym systemie już byli. Wobec tego należy się spodziewać powrotu niektórych z nich, należy się spodziewać osób, które po raz pierwszy w ten nasz system wejdą, w związku z tym te pieniądze po pierwsze będą przeznaczone na zatrudnienie tych asystentów międzykulturowych. Nawet jest określona liczba osób, która generuje zatrudnienie tego asystenta. Pieniądze będą też przeznaczane na kształcenie czy doskonalenie zawodowe nauczycieli, tych asystentów, dyrektorów szkół, ale również wizytatorów. To cenna rzecz. My musimy nabywać umiejętności związane z taką międzykulturowością wobec tego te pieniądze będą spożytkowane w tym celu.
Musimy postawić kropkę bo nasz czas się skończył. Aleksandra Dyla, Śląska Kurator Oświaty. Czego życzy pani uczniom na nowy rok szkolny?
Spokojnego, dobrego roku wśród przyjaciół, znajomych, kolegów rówieśników z dobrym rokiem a przede wszystkim z porządną, solidną wiedzą.
Dziękuję bardzo.
Dziękuję.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
