W województwie śląskim brakuje leków zwalczających wirusa grypy. Jak mówił w Radiu Katowice wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej doktor Mikołaj Konstanty w większości hurtowni brakuje oseltamiwiru - leku, który jest najbardziej poszukiwany.
"Rzeczywiście dostęp do tych leków jest ograniczony. Mamy informacje, że Polska wystąpiła do Unii Europejskiej z prośbą o przesunięcie większej ilości wspomnianej substancji czynnej. To są leki z grupy leków przeciwwirusowych, stosowane nie tylko przy grypie, a w tym okresie i przy tak dużej zachorowalności, mamy sytuację, że zapotrzebowanie na te leki wzrasta, w związku z czym ich dostępność tez maleje."
Doktor Mikołaj Konstanty dodał, że brak tego leku wynika z coraz większej liczby chorych na grypę.
"Mamy sytuację, w której znaleźliśmy się cyklicznie co roku czyli w momencie bardzo silnie wzmożonej infekcji, która jest związana z grypą czy paragrypą. wzrost zachorowań jest rzeczą, która rzeczywiście się cyklicznie powtarza. Sytuacja jest o tyle trudna, że zapotrzebowanie na te leki diametralnie wzrosło."
Ministerstwo zdrowia zapowiedziało, że leki przeciw grypie pojawią się w aptekach w najbliższych dniach.
W aptekach, które posiadają leki przeciwgrypowe istnieje możliwość ich zarezerwowania - mówił o tym w Radiu Katowice wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej doktor Mikołaj Konstanty.
Jak dodał pacjenci mogą sprawdzić dostępność leków w internecie i dokonać rezerwacji telefonicznej lub w sieci.
"Mamy narzędzia do przeszukiwania rynku, one funkcjonują i pacjent może wejść i przez stronę internetową sprawdzić, w których aptekach leki są dostępne. Jeżeli pacjent poszukuje takiego leku, jesteśmy w stanie (...) taki lek zarezerwować i na tego pacjenta poczekać."
Obecnie w aptekach brakuje leków przeciwgrypowych - zwalczających wirus grypy. Według zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia w najbliższym czasie na polski rynek mają trafić leki z zagranicznych dostaw.
Tylko około 5-6 procent Polaków zaszczepiło się w tym sezonie przeciw grypie. Szczepionka jest dostępna w aptekach - mówił w Radiu Katowice wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej doktor Mikołaj Konstanty.
"Sceptyczność Polaków do szczepień jest duża, to jeżeli chodzi o wyszczepialność osób dorosłych, bo proszę zauważyć, że kulturowo zgadzamy się z faktem, że szczepi się dzieci małe i te dzieci poddajemy szczepieniom. Niestety pamięć immunologiczna nie jest tak długa. Z wiekiem ta pamięć nam bardzo opada, jest dużo słabsza, w związku z tym musimy przypominać te szczepienia, musimy je powtarzać."
Od najbliższego piątku wejdzie w życie ustawa, dzięki której farmaceuci będą mogli wystawiać recepty farmaceutyczne na zalecane refundowane szczepionki dostępne w aptece.
Państwa i moim gościem jest wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej doktor Mikołaj Konstanty. Kłaniam się. Dzień dobry panie doktorze.
Dzień dobry panie redaktorze. Kłaniam się państwu.
Wie pan jakie słowo medyczne w wyszukiwarkach internetowych w ostatnim czasie pojawia się najczęściej?
Nie wiem.
Oseltamiwir.
Trudne słowo panie redaktorze.
Udało mi się, ćwiczyłem. Czyli lek przeciwko wirusowi grypy. W Polsce nawet rozwinęła się już turystyka lekowa w poszukiwaniu tego leku. Jak wygląda sytuacja w województwie śląskim? Mamy leki przeciw grypie?
Panie redaktorze sytuacja jest z typu sytuacji trudnych. Dlaczego? Dlatego, że mamy sytuację w tej chwili, w której znaleźliśmy się jakby cyklicznie co roku, czyli w momencie bardzo silnie wzmożonej infekcji, która jest związana z grypą czy paragrypą. Mamy sytuację taką, do której przyzwyczailiśmy się corocznie, bo wzrost zachorowań jest rzeczą, która rzeczywiście cyklicznie się powtarza.
Epidemiolodzy mówią, że szczyt jest między styczniem a marcem.
Dokładnie tak. To zależy praktycznie od sezonu. Czasem jest tak, że są takie dwa piki, tak mieliśmy dwa sezony temu. Natomiast rzeczywiście sytuacja jest o tyle trudna, że zapotrzebowanie na te leki diametralnie wzrosło. Komentował tę sytuację zarówno Główny Inspektor Farmaceutyczny, jak i pani minister zdrowia, która w sposób jasny powiedziała, że zapotrzebowanie wzrosło o kilkaset procent więcej niż było do tej pory.
300% więcej.
Dokładnie takie liczby padły na konferencji prasowej. Wracając do pana pytania czy sytuacja jest opanowana? Rzeczywiście dostęp do tych leków jest ograniczony. Mamy informację, że Polska wystąpiła do Unii Europejskiej z prośbą o przesunięcie większej ilości, wspomnianej substancji czynnej przez pana, to są leki z grupy leków przeciwwirusowych stosowanych nie tylko przy grypie, ale rzeczywiście w tym okresie roku i przy tak dużej zachorowalności mamy sytuację, że zapotrzebowanie na te leki wzrasta, w związku z tym ich dostępność też maleje. Mamy narzędzia do przeszukiwania rynku, one funkcjonują, gdzie pacjent może wejść i przez stronę internetową sprawdzić w których aptekach leki są dostępne. To nie jest tak, że ten stan jest zerowy, ale rzeczywiście jest duża trudność w dostępie do tych leków.
A jak już najdzie taki pacjent ten lek na tej stronie internetowej i zadzwoni do apteki na przykład w Radzionkowie, to usłyszy: „Mamy jedno opakowanie” i on powie „To bardzo chciałbym zarezerwować to opakowanie” czy farmaceuci na coś takiego idą?
Oczywiście, że tak. Takie możliwości systemowe w tej chwili mamy. Dają taką możliwość rozwiązania zarówno internetowe, jaki wspomniane telefoniczne, czyli jeżeli pacjent poszukuje takiego leku -ja też jestem farmaceutą, który pracuje na co dzień za pierwszym stołem- jesteśmy w stanie porozmawiać z pacjentem, co więcej pacjent dzisiaj przy tym dostępie do e-recepty, daje nam czasem możliwość wysłania czasem tej recepty i my generalnie możemy taki lek zarezerwować i na tego pacjenta po prostu poczekać.
To zapytam tak, to kiedy w takim razie ten lek zawierający ową substancję czynną będzie dostępny w aptece, bo mówi się o tym, że pod koniec tygodnia, pod koniec miesiąca? Byle nie w kwietniu kiedy już będzie po szczycie.
Panie redaktorze to jest bardzo dobre pytanie tylko nie wiem dlaczego pan je kieruje do mnie. Ja nie jestem sprawczy jeżeli chodzi o ten proces. Również nasłuchuję informacji z ministerstwa. Myślę, że on będzie w krótkim okresie czasu dlatego, że te zapowiedzi trafiają nie tylko do pacjentów, ale również do nas, czyli podmiotów które zajmują się dystrybucją tej substancji czynnej. Natomiast myślę, że jak co roku, będziemy mieli sytuację taką, że ta dostępność będzie wracała do normy. Proszę pamiętać jednak, że najlepszym sposobem zapobiegania grypy są szczepienia. A tu jeżeli chodzi o nasz kraj jesteśmy w ogonie Europy bo wszczepialność przeciw grypie jest na bardzo niskim poziomie.
To 5-6% całego społeczeństwa. Pan jest zaszczepiony?
Tak, oczywiście, co więcej jestem farmaceutą, który szczepi pacjentów na co dzień. Myślę, że gdybyśmy podeszlibyśmy do tego problemu nieco wcześniej i z trochę bardziej otwartą głową, dzisiaj tych problemów z dostępnością do leków przeciwwirusowych myślę, że nie byłoby w takim stopniu, jak mamy w tej chwili.
A od piątku będzie pan mógł jako farmaceuta szczepiący wypisać receptę -bowiem wchodzą w życie nowe przepisy- receptę na szczepionki właśnie.
Dokładnie tak, jak pan wspomniał, wchodzi ustawa o świadczeniach, która daje możliwość farmaceutom wystawienia recepty farmaceutycznej refundowanej na produkty immunologiczne. Mówimy tutaj o szczepionkach z grupy szczepień zalecanych.
To znaczy?
To znaczy, są to szczepienia które są ujęte w rozporządzeniu, jest ich 26, i mamy dostęp do nich jaki farmaceuci, jeżeli chodzi o apteczne punkty szczepień, czyli możemy wykonywać te szczepienia. Natomiast teraz będziemy mieli kolejną kompetencję zawodową, czyli możliwość wystawienia recepty refundowanej na to szczepienie, co znacznie w naszej opinii skróci drogę pacjenta do szczepienia, czyli pacjent będzie mógł przyjść i w trakcie jednej wizyty takie szczepienie ochronne w aptece wykonać.
Czyli już nie będzie musiał dzwonić do przychodni, rejestrować się, czekać w poczekalni pełnej kaszlących i kichających ludzi tylko prosto to apteki?
Dokładnie tak. Po rozmowie z farmaceutą, farmaceuta będzie miał kompetencje do wystawienia recepty refundowanej na takich samych zasadach jak wystawia ją lekarz, jeżeli chodzi o odpłatność, będzie również mógł zakwalifikować pacjenta i podać w aptecznym punkcie szczepień szczepienie ochronne.
Zakwalifikować czyli przebadać czy tylko przeprowadzić wywiad?
Przeprowadzić wywiad. Proszę pamiętać, że farmaceuci nie diagnozują a wykluczają przeciwwskazania do podania szczepienia ochronnego.
Przede wszystkim chodzi o szczepienia przeciwko grypie w tym przypadku?
Tak, ale szczepienie osób dorosłych -bo mówimy o osobach dorosłych- w aptecznych punktach szczepień, panie redaktorze, daje bardzo duże możliwości. Mówimy nie tylko o szczepieniu przeciw grypie, bo dzisiaj refundowane jest przeciw grypie, przeciw pneumokokom i przeciw COVID-19, o czym pewnie będziemy jeszcze wspominać. Natomiast do tego dochodzą inne szczepienia. Dochodzą szczepienia przeciw półpaścowi, przeciw RSV czy błonica, krztuścieć, tężec plus polio. Jeżeli chodzi o krztuśca też ma w tej chwili bardzo wysoką zachorowalność.
Panie doktorze to na koniec wątku szczepieniowego, z doświadczenia, dlaczego nie chcemy się szczepić?
To jest dobre pytanie panie redaktorze. Rzeczywiście sceptyczność Polaków do szczepień jest duża, jeżeli chodzi o wszczepialność szczególnie u osób dorosłych, bo proszę zauważyć, że kulturowo zgadzamy się z faktem, że szczepi się dzieci małe, te dzieci poddajemy szczepieniom -oczywiście tu też mamy informację że pojawiają się ruchy antyszczepionkowe-, natomiast jeżeli chodzi o kalendarz szczepień osób dorosłych, tutaj pogodziliśmy się w jakiś sposób z faktem, że osoby dorosłe nie muszą się szczepić, gdyż szczepiły się albo chorowały jak były dziećmi. Niestety pamięć immunologiczna nie jest tak długa, co więcej z wiekiem ta pamięć nam bardzo opada, jest dużo słabsza. W związku z tym musimy przypominać te szczepienia, musimy je powtarzać. Cykle tych szczepień czy schematy tych szczepień są w tej chwili podawane w tzw. kalendarzach szczepień dla osób dorosłych i myślę, że warto wrócić do tych zagadnień, dlatego że widzimy jak dużym zagrożeniem i jak dużym kosztem społecznym również są te choroby, które się w tej chwili pojawiają.
Chociażby krztusiec?
Chociażby krztusiec, który przez lata był zapomniany a w tej chwili wzrosty są w setkach procent.
Panie doktorze to jeszcze jedna kwestia. Kwestia, o której mówi się od jakiegoś czasu, czyli kwestia recept i realizacji tych recept. Teraz jest tak, że Kowalski przychodzi do apteki z receptą i jeśli rozpoczyna realizację tej recepty w danej aptece to musi ją dokończyć. Czy są widoki na to żeby było tak, że Kowalski zaczyna receptę w jednej aptece a kończy na przykład nad morzem bo tam pojechał na cztery tygodnie?
Panie redaktorze rozmowy na ten temat trwają już od pewnego czasu. Proszę pamiętać, że sprawa e-rewolucji, czyli wprowadzenia tzw. e-recept na rynek była bardzo dynamicznym procesem. Najszybciej rozwijał się w trakcie pandemii. W tej chwili realizacja e-recept jest na poziomie 99%, jeżeli chodzi o wersję elektroniczną. Natomiast rzeczywiście to założenie, że recepta otwarta w jednej aptece musi zostać w niej dokończona wynikało z rozwiązań systemowych. Dzisiaj wiemy, że ta zmiana ma mieć miejsce, co więcej jesteśmy przed procedowaniem kolejnej ustawy poświęconej preskrypcji, czyli przepisywaniu i realizacji recept i mam nadzieję, że w krótkim czasie taka możliwość dla pacjentów będzie, że pacjent który otworzył receptę w jednym miejscu będzie mógł ją realizować w kolejnych. Na pewno dla pacjentów, szczególnie tych mobilnych, podróżujących, tych przemieszczających się, jest to duże ułatwienie natomiast wymaga to dużej zmiany systemowej. Wiem, że ministerstwo nad tym pracuje.
A czy to będzie w jakiś sposób ułatwieniem dla farmaceutów i aptekarzy także czy nie?
Myślę, że jeżeli chodzi o aptekarzy będzie to zmiana systemowa oparta o nowe rozwiązanie. Natomiast dla nas jako farmaceutów, oczywiście jeżeli pacjent przychodzi i otwiera receptę, to jest to rozwiązanie, które jest przewidywalne, to znaczy widzimy, że ta recepta jest zawieszona w systemie, pacjent pewnie po nią wrócić, więc jesteśmy w stanie przygotować się na to żeby zabezpieczyć pacjenta w dostępność do tego leku od tzw. ręki, czyli przychodzi pacjent i nie musi czekać. Natomiast z punktu widzenia ułatwienia życia dla pacjentów jest to na pewno kluczowe. Dlatego, że pacjenci którzy się przemieszczają, którzy dużo podróżują, czy czasem nie mogą zrealizować tej recepty w jednej aptece, gdyż na przykład nie ma tego leku -proszę pamiętać, że jesteśmy w sytuacji deficytów światowych, jeżeli chodzi o dostępność do leków-, w związku z tym na pewno z punktu widzenia pacjenta jest to duże ułatwienie.
I tu stawiamy kropkę. Wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej doktor Mikołaj Konstanty o poranku był gościem Radia Katowice. Dziękuję bardzo. Życzę zdrowia. Na koniec hasło dzisiejszego 33. Światowego Dnia Chorego: „Nadzieja zawieść nie może”. Drodzy pacjenci trzeba mieć nadzieję, że leki przeciw grypie pojawią się w końcu.
Dokładnie tak. Dziękuję bardzo za zaproszenie. A do państwa apeluję o to aby i w tym sezonie szczepień, ale również w kolejnych, przemyśleć sprawę szczepień ochronnych, w tym również szczepień przeciw grypie.
Dziękuję bardzo panie doktorze.
Dziękuję. Kłaniam się.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
