Słaby tydzień nowego "czystego powietrza" w Śląskiem? 9 złożonych wniosków i ponad 1000 porad i konsultacji, udzielonych przyszłym beneficjentom programu - tak wygląda podsumowanie pierwszego tygodnia nowej odsłony programu "Czyste powietrze" w województwie śląskim.
Jak mówił w Radiu Katowice prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Mateusz Pindel nowy program skierowany jest przede wszystkim do osób, które nie są w stanie same sfinansować zmian sposobu ogrzewania swoich domów.
"Najważniejszymi filarami nowego czystego powietrza są przede wszystkim walka z ubóstwem energetycznym i z ubóstwem w dosłownym tego słowa znaczeniu. Skierowany on jest do najuboższych energetycznie."
Mateusz Pindel powiedział, że w programie chodzi o poprawę stanu gospodarstw, które skorzystają z programu. W tym celu przed rozpoczęciem termomodernizacji konieczne jest przeprowadzenie audytu energetycznego.
Przede wszystkim ten nowy program jest skierowany na to, aby otrzymać jak najlepszą charakterystykę, czy też utrzymać jak najlepszą charakterystykę energetyczną budynku. Audyt ma stwierdzić co ma zostać wykonane na danej nieruchomości, jaka inwestycja, jak ma być przeprowadzona, aby osiągnąć określony standard energetyczny. Na zakończenie inwestycji i aby potwierdzić spełnienie tego standardu energetycznego powinno być wydane świadectwo charakterystyki energetycznej i na tej podstawie beneficjant przychodzi, rozlicza się i otrzymuje dotację."
Podstawowa dotacja wynosi do 40% kosztów kwalifikowanych netto i jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 złotych.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozpoczyna dzisiaj przyjmowanie wniosków w nowym programie OZE na start”. Jak mówił w Radiu Katowice prezes katowickiego funduszu Mateusz Pindel program skierowany jest tylko do przedsiębiorców.
"Jest to możliwość instalacji paneli fotowoltaicznych do 50 KW, dodatkowo magazynów energii, pomp ciepła i stacji ładowania dla pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Na ten program w ramach środków dotacyjnych przeznaczamy kwotę 7 milionów złotych."
Beneficjenci będą mogli uzyskać dofinansowanie do 100% kosztów kwalifikowanych zadania w formie pożyczki i dotacji przy czym dotacja wyniesie do nie więcej niż 200.000 złotych.
Wnioski można będzie składać do 13 czerwca tego roku.
Do końca kwietnia szkoły mogą składać wnioski o dotację w konkursie ”Ekopracownia pod chmurką 2025”. Konkurs już po raz trzeci ogłosił Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Jego prezes Mateusz Pindel powiedział, że dzięki tej inicjatywie uczniowie będą mogli w lepszych warunkach poznawać przyrodę.
"Wielokrotnie miałem możliwość uczestniczyć w otwarciu takich ekopracowni (pod chmurką). To całkiem inne pozyskiwanie wiedzy, pobierania tej nauki na świeżym powietrzu, (...) w bardzo pięknych okolicznościach i uczniowie całkiem inaczej zachowują się na świeżym, otwartym powietrzu, niż w klasach z czego się cieszymy."
Celem konkursu jest utworzenie pracowni, w których na świeżym powietrzu prowadzone będą zajęcia z przyrody, biologii, ekologii, geografii czy geologii.
Dotacja może wynieść 80% kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 70 tysięcy złotych.
Gościem Radia Katowice o poranku jest prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Mateusz Pindel. Dzień dobry panie prezesie.
Witam panie redaktorze. Dzień dobry radiosłuchaczom.
Panie prezesie to już tydzień, kiedy „Czyste Powietrze” działa w nowej odsłonie, bo to było tak, że 28 listopada zeszłego roku zostało wstrzymane. Powodem miała być gwałtowna zmiana regulaminu w celu usunięcia nieprawidłowości i luk, które prowadziły do nadużyć systemowych, a co za tym idzie wyłudzania państwowych pieniędzy. No to mamy od zeszłego poniedziałku, od 12:00, drugą edycję niejako „Czystego Powietrza”. Co się zmieniło?
Panie redaktorze, może nie tyle drugą edycją, co nową edycją, bo tak naprawdę jest to pierwsza poważana modernizacja programu „Czyste Powietrze” od momentu jego rozpoczęcia działania na terenie kraju, a przypomnę był to 2018 rok. Najważniejszymi filarami nowego „Czystego Powietrza” jest przede wszystkim walka z ubóstwem energetycznym i z ubóstwem w dosłownym tego słowa znaczeniu. Skierowana jest to najuboższych energetycznie. Oczywiście kwestia nadużyć, czyli powstrzymania tych nadużyć, zatrzymania ich poprzez wprowadzenie systemu operatorstwa, czyli my to nazywamy, takich aniołów stróży, którzy będą prowadzili beneficjentów przez ten proces od momentu rozpoczęcia audytu energetycznego, poprzez złożenie wniosku o dofinansowanie, wyboru wykonawcy, po zakończenie realizacji inwestycji.
Sam pan powiedział, audyt energetyczny. To coś nowego w programie?
Tak. Przede wszystkim ten nowy program jest skierowany na to, aby otrzymać jak najlepszą charakterystykę, czy też utrzymać jak najlepszą charakterystykę energetyczną budynku.
Czyli Kowalski ma dom wybudowany w 75 roku i robi ten audyt a pan mu mówi, a w zasadzie pana urzędnicy mówią, nie, to się do niczego nie nadaje.
Panie redaktorze przede wszystkim audyt ma stwierdzić, co ma zostać wykonane na danej nieruchomości, jak inwestycja, jak ma być przeprowadzona, aby osiągnąć określony standard energetyczny. Właśnie podsumowanie tego audytu, tak naprawdę jest jednym z ważniejszych załączników do wniosku o dofinansowanie w ramach nowego „Czystego Powietrza” i to nie koniec, ponieważ na zakończenie inwestycja, aby potwierdzić spełnienie tego standardu energetycznego, powinno być wydane świadectwo charakterystyki energetycznej. Na tej podstawie beneficjent przychodzi, rozlicza się i otrzymuje od nas dotację.
Czyli mówi tak było, a tak jest. Czyli było źle, jest dobrze.
Dokładnie tak.
Jeśli chodzi o zmiany w programie i o nowe rzeczy, to są wyższe progi dochodowe uprawniające do podwyższonego, najwyższego dofinansowania?
Zgadza się. W najwyższym poziomie dofinansowania można uzyskać do 100% dotacji kosztów kwalifikowanych netto i do kwoty maksymalnie do ponad 170 tysięcy złotych. Tutaj oczywiście, jeżeli chodzi o próg dochodowy to jest do 135 tysięcy złotych na rok. W podwyższonym poziomie dofinansowania można uzyskać do 70% dotacji kosztów kwalifikowanych netto i tutaj w przypadku gospodarstwa wieloosobowego to jest 1300 zł na gospodarstwo wieloosobowe, i 1800 zł na gospodarstwo jednoosobowe. W podstawowym, tym najniższym progu dofinansowania, do 40% kosztów kwalifikowanych netto i tu jest próg dochodowy netto do 2250 zł na gospodarstwo wieloosobowe i 3150 zł na gospodarstwo jednoosobowe.
Panie prezesie to w takim razie jeszcze jedna rzecz. Czy ten program rzeczywiście będzie szczelniejszy niż ten poprzedni?
Mamy taką nadzieję, ponieważ szerokie konsultacje, które od momentu wstrzymania naboru wniosków, czyli od 28 listopada były przeprowadzone. Oczywiście też tutaj z naszej strony, jako Wojewódzkich Funduszów Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej taka informacja, gdzie te nieprawidłowości były stwierdzane. Mamy nadzieję poprzez system operatorstwa, poprzez koszty jednostkowe za metr kwadratowy danego zakresu inwestycji, poprzez kwoty maksymalne na poszczególne urządzenia, że beneficjent, czyli nasz mieszkaniec nie będzie oszukiwany, nadmierne marże nie będą nakładane na niego. Te koszty będą po prostu gospodarne i racjonalne. My, jako instytucja publiczna, jesteśmy zobowiązani właśnie do tego, aby środki publiczne wykorzystywać, czy też udzielać dofinansowań gospodarnie i racjonalnie, i transparentnie.
A co z tymi, którzy zaczęli termomodernizację czy wymianę źródła ogrzewania w zeszłym roku, czyli przed listopadem 2024?
Zgodnie z zapowiedziami autora programu, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jest obecnie okres przejściowy, a więc przez 4 miesiące od momentu rozpoczęcia naboru -przypomnijmy od 31 marca- kosztami kwalifikowanymi będą wszystkie te, które będą po 28 maja. Bo normalnie w momencie realizacji programu koszty są kwalifikowane 6 miesięcy do momentu złożenia wniosku, a teraz przez te 4 miesiące, gdzie program był wstrzymany czy też nabór wniosków był wstrzymany, zostaje to wydłużone właśnie do 28 maja 2025 roku i przez ten okres przejściowy, na nowych zasadach programu można zgłosić wszelkie koszty, które się poniosło w ramach realizacji programu „Czyste Powietrze”.
Czyli ci, którzy zaczęli wcześniej nie muszą się po prostu martwić, że nie dostaną zwrotu pieniędzy.
To była jedna z deklaracji w momencie, kiedy program był wstrzymywany.
Panie prezesie program „OZE na start” to program dla przedsiębiorców. On rusza właśnie dzisiaj.
Dokładnie tak. Tak naprawdę jest to kolejny zmodernizowany program, ale tym razem przez nasz katowicki Fundusz, bo takim sztandarowym programem przez ostatnie lata naszego Funduszu w Katowicach był program „50 kW na start”. Nowy program „OZE na start” jest to możliwość instalacji paneli fotowoltaicznych do 50 kW, dodatkowo magazynów energii, pomp ciepła i stacji ładowania dla pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Na ten program, w ramach środków dotacyjnych, przeznaczamy kwotę 7 milionów złotych i aby uzyskać 100% kosztów kwalifikowanych trzeba złożyć do naszego Funduszu wniosek, oczywiście z odpowiednim zabezpieczeniem inwestycji, i można dostać 30% dotacji, do kwoty 200 tysięcy złotych, bo tu jest taka maksymalna wysokość. Ale do 100% kosztów można u nas wziąć pożyczę niskoprocentową. A jeżeli przedsiębiorca nie będzie chciał u nas pożyczki, można otrzymać dotację do 15%, do kwoty 75 tysięcy złotych.
Jedno jest ważne, bo to nie tylko instalacje fotowoltaiczne, ale i magazyny energii, bo widomo że sama instalacja to w zasadzie niczego nie wnosi.
Zgadza się. Przede wszystkim odpowiadamy tutaj na te konsultacje, które również my w ramach naszego Funduszu, naszej listy przedsięwzięć priorytetowych na kolejny 2026 rok, obecnie jesteśmy w takich konsultacjach. Spotykamy się w terenie. bo też obecnie mamy cykl konferencji kierunek zielona transformacja, zielona energia. Na terenie województwa śląskiego taka pierwsza konferencja odbyła się w Kłobucku a więc na północy województwa. Dziś, 7 kwietnia o godzinie 10:00 w Bielsku-Białej druga konferencja, właśnie w tym zakresie. Podczas tych spotkań z samorządami, podczas rozmów z przedsiębiorcami, organizacjami pozarządowymi, tak naprawdę szerokim gronem naszych beneficjentów, wsłuchujemy się w potrzeby jakie obecnie są na rynku i pod te potrzeby przygotowujemy, modernizujemy nasze programy tak, aby jak najlepiej odpowiadać i dofinansowywać szerokie rozumiane działania prośrodowiskowe.
To jeszcze jeden temat, czyli „Ekopracownia pod chmurką”. To wystartowało 1 kwietnia i to nie prima aprilis, bo ekopracownie dofinansowujecie już od dawna.
Dokładnie tak. Jest to program, tak naprawdę komplementarny, bo od 11 edycji mamy program „Zielonych pracowni”, czyli takich klas w środku naszych szkół. A program o których pan wspomniał jako „Pracownia pod chmurką”, są to pracownie na świeżym powietrzu. Można uzyskać kwotę dofinansowania 70 tysięcy złotych i jest to 80% kosztów kwalifikowanych. 20% to jest właśnie wkład własny organów prowadzących placówki oświatowe. Bardzo fajnie program przyjęty. Naprawdę to jest już trzecia edycja. Wielokrotnie miałem możliwość uczestniczyć w otwarciu takich ekopracowni. Całkiem inne pozyskiwanie wiedzy, całkiem inna sposobność rozmowy i pobierania tej nauki na świeżym powietrzu, w przede wszystkim bardzo pięknych okolicznościach. Uczniowie całkiem inaczej zachowują się na świeżym, otwartym powietrzu niż w klasach, z czego się cieszymy. Naprawdę te programy edukacyjne, można powiedzieć, to jest taki priorytet naszego zarządu, bo też nie tajemnicą, że już od roku pełnimy funkcję, jesteśmy nowym zarządem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Właśnie jako zarząd, który został powołany rok temu, postawiliśmy na edukację, bo jak mówi stare przysłowie: „Czym skorupka za młodu nasiąknie…”
Albo „Czego Jaś…”
…”się nie nauczy…”. Dokładnie.
Panie prezesie, to zupełnie na koniec jeszcze jedno pytanie w palącej kwestii. Czy w tym roku grozi nam powtórka z Odry?
Panie redaktorze na to się bardzo dużo czynników składa.
Bo już się pojawiły pierwsze śnięte ryby. Jako ichtiolog mogę powiedzieć, że to jest prawdopodobnie kwestia choroby gazowej na razie.
Panie redaktorze, z tego co ja pamiętam, to problem jest głównie z solanką, czyli ze zrzutami z kopalń, ale też w momencie dużych temperatur powietrza, a co za tym idzie słabego też ruchu wody, wtedy te złote algi mają najkorzystniejsze warunki aby się rozwijać. Przede wszystkim szereg zadań, bo też w wielu konsultacji na ten temat brałem udział u wojewody w ramach Centrum Zarządzania Kryzysowego, ale też w ramach konsultacji z ministerstwem klimatu i środowiska, ministerstwem infrastruktury. Wiem, że na te problemy są konkretne zdania wytyczone, ażeby takie sytuacje się nie zdarzały. Nie zmienia to faktu, że niestety jest zagrożenie powtórzenia, powtórki z rozrywki, ale wiem że wszystkie służby są przygotowane bardzo dobrze i będziemy się starać, czy też te instytucje które będą zabezpieczać będą się starać, żeby jak najmniejsza skala tego problemu wystąpiła w tym roku.
I oby tak się nie stało, mówię o tej skali. Mateusz Pindel prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach był o poranku gościem Radia Katowice. Dziękuję bardzo.
Dziękuję panie redaktorze, dziękuję państwu.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
