Radio Katowice
Radio Katowice / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Ekspert radzi: testament a darowizna
25.11.2022
10:13:00

Czym się różni testament od darowizny? W jakiej formie powinien być sporządzony? Dlaczego warto wpisać go do Notarialnego Rejestru Testamentów? Czy umowę darowizny można odwołać? Dlaczego ofiarowując mieszkanie powinno się wpisać służebność mieszkania? – radzi notariusz Przemysław Michalewicz.


Czym się różni testament od darowizny?

To są dwie różne czynności. Jest to bardo często mylone. Jeżeli chodzi o kwestię darowizny, to jest umowa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Jest to umowa określona w kodeksie cywilnym. Polega na nieodpłatnym świadczeniu, na przykład przekazaniu nieruchomości, pomiędzy babcią a wnukiem, w wyniku której wnuk otrzymuje od razu, za życia babci, tę nieruchomość. W przypadku testamentu to czynność, ładnie się nazywa po łacinie mortis causa, czyli na wypadek śmierci. Moc testamentu odbywa się z chwilą zejścia naszego z tego świata. Dopiero wtedy testament jest ostateczny. Nie można go po prostu zmienić i jest to czynność jednostronna. Czasami małżonkowie chcą spisać testament, ale takiej formy polskie prawo nie przewiduje, bo jest to czynność indywidualna i do tego wymagana jest jedna osoba. Najczęstsze błędy, które widzę przy testamentach spisywanych samodzielnie, to jest mylenie pojęć. Mylenie testamentów z darowizną. W treści testamentu mamy de facto treść, która choć nie do końca, ale odpowiada treści umowy darowizny. Druga kwestia, to forma. Polskie prawo przewiduje dwie zasadnicze formy testamentu. Formę pisemną, gdzie testament jest własnoręcznie napisany przez testatora, czyli osobę która ten testament spisuje. Musi on być napisany własnoręcznie od początku do końca. Biorę kartkę papieru, biorę pióro bądź długopis i spisuję sobie ostatnią wolę. Bardzo często zdarza się tak, że spisujemy, nawet używając mądrych i sensownych sformułowań, testament na komputerze, drukujemy i podpisujemy. To nie jest testament. Tutaj nie ma zachowanej formy własnoręczności. O tym bardzo proszę pamiętać. Druga forma testamentu, to jest forma aktu notarialnego. Idziemy do notariusza i z naszych słów, które przekazujemy notariuszowi, on tworzy akt notarialny. Pamiętajcie państwo, że testament spisuje się po to żeby prostować ścieżki zawiłe dotyczące kwestii majątkowej, i nie tylko, swojej rodziny. Wtedy gdy testament objawi swoją moc, was już na tym świecie nie będzie. Chodzi o to żeby jak najbardziej treść testamentu odpowiadała waszej woli, żeby te zapisy były sensowne.

Wpis do Notarialnego Rejestru Testamentów jest bezpłatny i warto żeby państwo z tego skorzystali, bo pamiętajmy, że może go dokonać tylko i wyłącznie notariusz na żądanie osoby która testament spisuje, nikogo więcej. Dlaczego warto zapisać testament w tym rejestrze? Gdy zamkniecie oczy i przyjdzie z aktem zgonu do notariusza w Wałbrzychu, w Warszawie czy Białymstoku wasz spadkobierca z pytaniem „panie rejencie wydaje mi się, że mama spisała testament, ale nie potrafimy go znaleźć w domu”, to dzięki temu, że ten testament jest zapisany w rejestrze, to notariusz zobaczy w rejestrze czy ten testament jest zapisany i jeżeli tak, to wskaże państwu konkretną kancelarię gdzie będziecie mogli otrzymać wypis tego testamentu.

Postępowanie spadkowe nie koniecznie musi się odbywać w sądzie. Może się też odbywać się przed notariuszem. Obecnie liczba postępowań spadkowych notarialnie przeprowadzonych, które są równorzędne do sądowego, jest znacznie większa. Jest na to zapotrzebowanie z prostej przyczyny. Rzecz która brzmi dramatycznie, ale zdarza mi się jako notariuszowi przeprowadzać postępowanie spadkowe przed pogrzebem. Jesteśmy na Śląsku, połowa rodziny przyjeżdża z Niemiec na pogrzeb, na jeden dzień. U mnie są o 9:00, o godzinie 11:00 jest pogrzeb. U notariusza załatwią to szybko, przed sądem nie ma takiej możliwości. Dlatego znacznie więcej postępowań spadkowych przeprowadzają teraz notariusze.


Czy darowiznę można odwołać?

Z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego względem darczyńcy darowiznę można cofnąć. Czym jest ta rażąca niewdzięczność o tym kodeks cywilny milczy, ale trzeba popatrzeć w orzecznictwo sądowe. To są na pewno umyślne przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Wszelkie inne sytuacje musiałby być dochodzone już przed sądem i sąd by wtedy decydował czy mamy do czynienia z rażącą niewdzięcznością, czy też nie. To nie jest zwykła kłótnia, to nie jest jakaś obraza czci, to musi być coś więcej. Jest orzeczenie na to, że to umyślne przestępstwo stanowi rażącą niewdzięczność, a wszystkie inne sytuacje będzie rozpatrywał sąd i o tym decydował.

Darowiznę możemy uczynić z pewnymi warunkami. Darując na przykład mieszkanie, w którym mieszkamy i jeżeli jest to pełna własność, możemy zastrzec dla siebie służebność mieszkania. To jest bardzo istotna kwestia, o której ludzie tylko częściowo wiedzą, a nawet jak wiedzą, to czasami zdarza mi się walczyć o to żeby to do aktu notarialnego wpisać dlatego, że jest opłata sądowa 200zł. Z tego tytułu starsza pani nie chce tej służebności, bo „przecież wnuczek mnie nie wyrzuci z mieszkania”, a później, proza życia, przychodzi po kilku dniach ponieważ chce odwołać darowiznę, bo wnuk się sprowadził ze swoją dziewczyną do tego mieszkania i jest problem. Dlatego warto wcześniej przyjść na rozmowę do notariusza żeby te kwestie sobie wyjaśnić. Ta służebność mieszkania obciąża nie właściciela, ona obciąża lokal, i dzięki temu ktokolwiek staje się następcą, prawnym właścicielem lokalu, musi respektować prawa służebnika żeby tam mieszkać, korzystać ze wszystkich pomieszczeń i urządzeń. To jest bardzo istotna kwestia. Naprawdę warto wydać 200zł opłaty sądowej żeby to w księdze wieczystej zapisać, żeby mieć dach nad głową i spokój do końca naszych dni. 



Radio Katowice / Audycje / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
 
 
 
 


Każdemu damy radę to program, w którym specjaliści z różnych dziedzin podpowiadają, jak rozwiązywać problemy związane z przepisami, pracą, domem i rodziną.

Jakie mamy prawa i jakie obowiązki? Jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych? Jak rozsądnie wydawać pieniądze i nie dać się oszukać? Jak dbać o samochód, ogródek i domowe zwierzęta?

Proste i przystępne odpowiedzi na te i inne pytania w Polskim Radiu Katowice.

Można także do nas pisać: damyrade@radio.katowice.pl.

Zobacz także Każdemu damy radę - magazyn poradniczy

Autopromocja
Kontakt

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach
Radio Katowice SPÓŁKA AKCYJNA w likwidacji
ul. Ligonia 29, 40-036 Katowice
tel. +48 32 2005 400, fax +48 32 2005 581
e-mail: sekretariat@radio.katowice.pl
NIP 634-00-20-312
konto: ING BSK SA O/Katowice
IBAN: PL 57 1050 1214 1000 0007 0006 0692
Kod BIC (Swift): INGBPLPW
Redaguje zespół: Redakcja Nowych Mediów
tel. +48 32 2005 525, +48 32 2005 487
e-mail: radio@radio.katowice.pl

Copyright © by Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice SA